کشور توسعه یافته‌ی ژاپن که یکی از قدرت‌های اصلی اقتصادی جهان محسوب می‌شود، دارای فرهنگ و آدابی مثال‌زدنی است که زبانزد خاص و عام است. گر قصد سفر به سرزمین آفتاب تابان را دارید، بهتر است قبل از عزیمت به آنجا با مواردی آشنا شوید که ممکن است در این کشور با آن‌ها روبرو شوید. با آسمونی همراه باشید:

۱- چرا برخی افراد ماسک‌ می‌زنند؟
این موضوع ممکن است اولین چیزی باشد که نظر شما را جلب کند. نترسید! هیچ بیماری‌ای آن جا نیست. ژاپنی‌ها ماسک می‌زنند تا از سرماخوردگی و دیگر باکتری‌ها جلوگیری کنند، ولی معمولا این کار را وقتی انجام می‌دهند که خودشان مریض شده باشند و بخواهند به دیگران سرایت نکند. اگر سرما خوردید، به آن‌ها احترام بگذارید و ماسک بزنید. شما می‌توانید این ماسک‌ها را در هر مغازه یا فروشگاهی خریداری کنید. همچنین یادتان باشد، فروشگاه‌های ۱۰۰ ینی (۱۰۰YEN STORES)، تقریبا هر چیزی را که ممکن است فراموش کنید یا ندانید که در آن جا مورد نیاز شما است،‌ می‌فروشند.

۲- چطور آن‌ها کشور را اینقدر تمیز نگه می‌دارند؟
وقتی در ژاپن هستید، به هیچ عنوان زباله روی زمین نیندازید. ژاپنی‌ها رنج بسیاری کشیده‌اند تا این قدر کشورشان تمیز شده است. مطمئن باشید که فروشگاه‌ها و رستوران‌ها نیز همین استانداردها را رعایت می‌کنند. اکثر رستوران‌ها از شما درخواست خواهند کرد که قبل از ورود به لابی، کفش‌های خود را در بیاورید. کفش‌ها چون در تمام روز با زمین تماس دارند، از نظر آن‌ها کثیف هستند. وقتی در خانه‌ای در ژاپن میهمان باشید، به شما کفش‌های راحتی میهمان داده می‌شود ولی در رستوران‌ها همان جوراب خودتان کفایت می‌کند و فقط کافی است کفش‌هایتان را در بیاورید. اگر نیاز به استفاده از سرویس بهداشتی داشته باشید، دمپایی‌های مخصوص در آن جا قرار داده شده است.

۳- چرا ژاپن تعداد کمی سطل زباله دارد؟
در ژاپن، تعداد زیاد سطل زباله در مناطق پرجمعیت خطرناک است. اگر زباله‌ای دارید، باید آن را با خودتان نگه دارید تا وقتی سطل زباله‌ای دیدید، در آن بیندازید. سطل‌های زباله معمولا به صورت گروهی در یک فضای باز قرار گرفته‌اند. ولی صبر کنید! بازیافت، منبع اصلی افتخار در ژاپن است و آن‌ها تقریبا همه چیز را بازیافت می‌کنند. به علامت‌های بازیافت توجه کنید (عکس‌های روی سطل‌های زباله را دیدن کنید) و زباله‌ی خود را در سطل مربوطه بیندازید.

۴- چرا همه ساکت هستند؟
در ژاپن برای هر کاری زمان و مکان مشخص وجود دارد. به طور کلی در فضای بیرون آرام صحبت کنید. این کار برای غربی‌ها سخت است، چون اغلب خیلی بلند صحبت می‌کنند. اگر حتی فکر می‌کنید که آرام صحبت می‌کنید، احتمالا این گونه نیست. فقط یادتان باشد، کاری را که ژاپنی‌ها می‌کنند، شما هم انجام دهید. اگر همه در قطار ساکت هستند، شما هم ساکت باشید. یقینا می‌توانید چند کلمه‌ای با دوستتان صحبت کنید؛ فقط آرام صحبت کنید.

۷- چرا هیچکس از من انعام قبول نمی‌کند؟
در ژاپن هیچکس انعام نمی‌دهد. در واقع انعام دادن در آن جا حرکت زشتی محسوب می‌شود. اگر به پیش‌خدمت یا راننده تاکسی‌ای انعام دادید و او هم پول شما را برگرداند، متعجب نشوید. پس قضیه چیست؟‌ در ژاپن هیچکس باور ندارد که برای کار خوبی که انجام می‌دهد، شایسته‌ی دریافت انعام است.
اگر به آن‌ها پول اضافه دهید، انگار که به آن‌ها رشوه داده‌اید تا «بهتر کار انجام دهند». اما نگران نباشید. ژاپنی‌ها می‌دانند که شما احتمالا از این موضوع آگاه نیستید و به خود نمی‌گیرند. اگر سعی کنید به آن‌ها مقدار کمی پول اضافه دهید، آن‌ها آن را به شما بر می‌گردانند و لبخند می‌زنند؛ هیچ مشکلی هم پیش نمی‌آید.

۶- چگونه می‌توانم مسیر خود را پیدا کنم؟
باور کنید استفاده از مترو خیلی آسان‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید، ولی به چند نکته اشاره می‌کنیم که در مسیریابی کمک حال شما باشند. اول از همه به سمت باجه‌های بلیط فروشی بروید و به کارمند آن جا بگویید: «سومیماسِن. اِیگو نو ماپو وو آریماسوکا؟ … آریگاتو گوزایماسو!» معذرت می‌خواهم. آیا نقشه‌‌ای به زبان انگلیسی دارید؟ … خیلی ممنون! (SUE-MI-MA-SEN. AY-GO NO MAH-PU O AH-RI-MA-SKA? AH-RI-GA-TOE GO-ZAI-MAHSS!)
وقتی که نقشه‌ به زبان انگلیسی را گرفتید، محل مورد نظر خود را پیدا کنید. سپس خطی را دنبال کنید که در امتداد ریل‌ها به سمت مقصد شما می‌رسد. عددی که در کنار مقصد نوشته شده است،‌ هزینه‌ای است که برای بلیط باید بپردازید. مقدار مورد نظر را در دستگاه بلیط فروشی وارد کنید تا یک بلیط بیرون آید و وقتی می‌خواهید سوار شوید، بلیط را وارد دستگاه مورد نظر کنید. اکثر ترن‌ها مقصد را به زبان انگلیسی روی صفحه نمایش نشان می‌دهند. ایستگاه‌ها نیز معمولا به زبان انگلیسی در بلندگو اعلام خواهند شد. یادتان باشد که در صورت نیاز ترن را تعویض کنید. اگر به مشکلی برخوردید، از این عبارات استفاده کنید تا کمکتان کنند: «سومیماسِن … وا دوکو دِسکا؟» ببخشید… کجا است؟ (SUE-MI-MA-SEN … WA DOE-KO DESS-KA?) «واتاشی وا دوکو دِسوکا؟» من کجا هستم؟ (WA-TA-SHI WA …) و یادتان باشد که همیشه بگویید: «آریگاتو گوزایماسو – ARIGATOU GOZAIMASU»

۷- چرا سرویس‌های بهداشتی پر از دکمه‌اند؟
روی سرویس‌های بهداشتی ژاپنی دکمه‌های زیادی وجود دارد که بهتر است با مهم‌ترین دکمه‌ی موجود در آن‌ها آشنا شوید که توئیره (TOIRE – TOE_EE_RAY) اسم دارد و شکل آن این گونه است:‌ 止 وقتی که متوجه شدید سرویس بهداشتی در حال اسپری کردن آب یا پخش موسیقی است، این دکمه‌ی کوچک شما را از خجالت‌زدگی نجات می‌دهد، 止 تمام اعمال را متوقف می‌کند و سیستم دستشویی را به حالت اولیه برمی‌گرداند. همه‌ی خانه‌ها و رستوران‌ها این دستشویی‌های لوکس را دارند، ولی در مترو چنین چیزی نخواهید دید. بیایید با هم تعدادی از این دکمه‌ها را بررسی کنیم. おしり (اووشیری) یا «نشیمن‌گاه»، آب را اسپری می‌کند. اگر در حالت ایستاده باشید و این دکمه را بزنید، انتظار پاشیدن آب روی صورتتان را داشته باشید! ビデ (بیده)، همانند همان اوشیری است ولی برای خانم‌ها. 乾燥 (کانسوو) یا «خشک»، همان سشوار بوده و برای خشک کردن دست‌ها است. برای سیفونزدن هم این دکمه‌ها را باید بزنید: 大 سیفون بزرگ،‌ 小 سیفون کوچک. یادتان باشد!! سرویس‌های بهداشتی ژاپنی معمولا دستمال توالت ندارند! بنابراین (در صورت داشتن پول خرد) از فروشگاه لوازم بهداشتی دستمال کاغذی بخرید.

۸- چرا هیچکس کارت اعتباری من را قبول نمی‌کند؟
ژاپن تا حدود زیادی جامعه‌ای اسکناس-محور است، پس اکثر اماکن از شما کارت اعتباری قبول نمی‌کنند. حتی فروشگاه‌ها اغلب فقط پول نقد می‌گیرند. این بدین معنی است که اگر بخواهید چیزی بخرید (یا بخورید)، لازم است که پولتان را تبدیل کنید. پیشنهاد می‌کنیم قبل از این که وارد کشور شوید، پول خود را به یِن تبدیل کنید. جا به جا شدن با قطار می‌تواند گران باشد، از این رو بهتر است حداقل ۳۰۰۰ ین ژاپن (۳۰ دلار) (۱۱۷,۹۶۸ تومان) برای اولین سفر خود همراه داشته باشید (محض احتیاط برای مواقعی که گم شدید). اکثر جابجایی‌ها در طول روز معمولا ۱۵ دلار (۵۸,۹۸۴ تومان) هزینه دارد. برای سوار شدن به اتوبوس‌ها عموما به ۲۸۰ ین (۲/۸۰ دلار) (۱۱,۰۱۰ تومان) نیاز دارید. اگر ین کم آوردید، اکثر فروشگاه‌های آن‌ جا دارای خودپردازهای بین‌المللی هستند، فقط مقداری کارمزد از کارت شما برداشت می‌شود.
۹- چطور در فروشگاه‌ها درخواست کنم؟
چه در فروشگاه باشید چه در رستوران،‌ لازم است که یک سری سوالات را بپرسید. خیلی راحت به چیزی که می‌خواهید اشاره کنید و بگویید… «(کوره) او کوداسای». ممکن است (این) را به من بدهید؟ (KOE-REH O KOO-DA-SIGH) عبارت مفید دیگر… «(کوره) وا اِکورا دسکا؟» … چند است؟ (KOE-REH WA EE-KOO-RA DESS-KA?)

۱۰- همه‌ی افراد خیلی صمیمی هستند. چه برخوردی برای من مناسب است؟
چیزی که در ژاپن از اهمیت بالایی برخوردار است، آداب و رفتار است. برای هر چیزی در ژاپن تشکر کنید! وقتی تشکر می‌کنید، لبخند بزنید و خم شوید. به منظور بیان تشکر، از آریگاتو برای دوستان نزدیک و برای دیگر افراد از آریگاتو گوزایماس استفاده کنید. «آریگاتو گوزایماس!» – خیلی ممنونم (AH-REE-GA-TOE GO-ZAI-MAHSS!) آداب غذاخوری نیز اهمیت ویژه‌ای دارند. قبل از شروع نوش جان کردن بگویید «ایتاداکیماس!»، به معنی «بیا بخوریم!» ولی بیشتر شبیه این عبارت است: «من برای این خوراک احترام قائل هستم». «ایتاداکیماس!» (EE-TA-DA-KI-MAHSS!) بعد از نوش جان کردن بگویید «گوچی سوسا ما دِشتا» تا شکرگزاری کنید. احتمالا اگر این جمله را نگویید، احساس می‌کنند که غذا را دوست نداشتید. «گوچی سوسا ما دِشتا» (GO-CHEE-SO-SA-MA-DESH-TA!) همچنین سعی کنید همه‌ی غذای خود را بخورید. تمام نکردن غذا می‌تواند به منزله‌ی بی‌احترامی به میزبان‌ها، پیش‌خدمت‌ها و سرآشپزها محسوب شود. هر دانه‌ی برنج باید خورده شود تا احترام به کشاورزان نشان داده شود. و یادتان باشد که زبان بدن اهمیت دارد! پا روی هم نیندازید، دست به سینه نباشید و دست‌های خود را از جیبتان در بیاورید. همیشه خم شوید تا احترام خود را نشان دهید و لبخند بزنید!

اگر برای شما جالب شد که بیشتر درباره کشور ژاپن بدانید میتوانید نوشته زیر را هم در مورد این کشور بخوانید:

آشنایی با کشور ژاپن