پرسش:پ خانمی هستم ۳۱ساله باردار هستم هفته سی بارداری هفته قبل ازمایش دادم گفتن قند خون یه كم بالاست باید بیشتر احتیاط كنید اكه راهنمایی بفرمایید چه غذایی باید بخورم وجه غذاهایی باید مصرف نكنم.

پاسخ: قدم اول در درمان دیابت بارداری تغییر دادن روش تغذیه ای و كمك به كنترل قندخون  درمحدوده ی نرمال از طریق رعایت رژیم غذایی سالم می باشد. اكثر بانوان باردار با كنترل  صحیح و خوب قند خون نوزاد سالم وبدون هیچگونه عارضه ای را بدنیا می اورند.  یكی از روشهای تنظیم مقدار قند خون درمحدوده ی نرمال، نظارت بر مقدار مصرف كربوهیدرات در رژیم غذایی می باشد. كربوهیدرات ها بعد از هضم بصورت قند در  خون(گلوكز) ظاهر می شوند. وجود گلوكز یا قند خون برای تولید انرژی دربدن ضروری می باشد و از سوی دیگر جنین از بدن مادر برای تغذیه و رشد این مولكول حیاتی را دریافت می كند، بهمین علت حفظ مقدار قندخون در محدوده ی طبیعی بسیار مهم می باشد.  

 كربوهیدراتهای موجود در غذاها كربوهیدراتها درغذاها ی زیر وجود دارند: ·         شیر و ماست ·         میوه جات و ابمیوه ها ·         برنج، غلات، حبوبات و ماكارونی ها (پاستاها) ·         نان ، كلوچه، بیسكویت ، انواع رول ها و نانهای ساندویچی ·        انواع لوبیای خشك، لپه ، نخود، عدس ·         سیب زمینی ، ذرت، سیب زمینی شیرین، نخود فرنگی، كدوی زمستانی شیرینی ها ودسرها ، نوشیدنیهای معمولی و گاز دار و ابنبات ها حاوی مقادیر بسیار زیادی قند هستند. كربوهیدرات موجود در غذاها با واحد گرم اندازه گیری می شود . شما می توانید با مطالعه ی  برچسب روی غذاها از مقادیر قند موجود در ان مطلع شود وبا اموختن  لیست جایگزین می توانید كربوهیدرات موجود در هر وعده ی سروینگ خود را محاسبه و كنترل كنید.  مقدار توصیه شده ی روزانه بسیار مهم می باشد كه برای ارزیابی رژیم غذایی خود به یك كارشناس یا دكتر تغذیه مراجعه  كنید. متخصص تغذیه با محاسبه ی مقدار كربوهیدارت مورد نیاز شما در  غذاها و میان وعده ها به شما اموزش می دهد كه چگونه مقدار كربوهیدراتها ی موجود  در هر غذا را شمارش كنید.

با رعایت توصیه های تغذیه ای شما می توانید به كنترل  مقدار قند خون خود بپردازید.  غذای روزانه ی خود را بین ۳ وعده ی اصلی ودو تا ۳ میان وعده تقسیم كنید چنانچه دریك وعده مقدار زیادی غذا بخورید مقدار قند خون شما به میزان زیادی بالا خواهد رفت از سوی دیگر نباید هیچیك از وعده های غذایی یا میان وعده های خود را فراموش كنید. در هنگام بارداری ، نیازهای تغذیه ای شما بالا می رود  و از سوی دیگر جنین نیز به تغذیه ی متعادلی نیاز دارد.  نشاسته غذاهای نشاسته ای درنهایت به گلوكز تبدیل می شوند بنابراین نباید در نوش جان کردن  انها زیاده روی نمود اما نشاسته باید درهر وعده ی غذایی شما وجود داشته باشد اندازه ی قابل قبول مصرف نشاسته یك فنجان درهر وعده ی غذایی یا دو برش نان می باشد. شیر شیر غذایی سالم می باشد و منبع مهمی از كلسیم محسوب می شود. شیر فرم مایعی از كربوهیدرات  می باشد ونوشیدن مقدار زیاد ان در یك وعده سبب افزایش مقدار قندخون می شود بنابراین هر بار تنها یك فنجان شیر میل كنید. میوه جات میوه ها غذاهای سالمی هستند اما سرشار از قندهای طبیعی می باشند شما  باید یك تا ۳ وعده میوه در یك  روز مصرف كنید اما تنها در یك وعده یك میوه  بخورید. از میوه های كنسرو شده در شربت استفاده نكنید زیرا حاوی مقادیر زیادی قند می باشند. صبحانه كنترل قند خون درصبح بسیار مشكل می باشد و این به دلیل تغییرات طبیعی درمقدار هورمونها می باشد. نوش جان کردن غلات صبحانه ی تصفیه شده ، میوه جات و  حتی شیر در وعده ی صبحانه توسط بانوان باردار قابل تحمل نیست. چنانچه قندخون  بعد از صبحانه ی شما بعد از نوش جان کردن این نوع غذاها بسیار زیاد بالا می رود  نباید از این غذاها در صبحانه استفاده كنید.

غالباً صبحانه ی حاوی پروتئین ونشاسته بهتر قابل تحمل می باشد. از نوش جان کردن ابمیوه بپرهیزید برای تهیه ی یك لیوان اب میوه شما از چندین میوه استفاده می كنید، بنابراین ابمیوه منبع تغلیظ شده ای از كربوهیدراتها  می باشد و از انجائیكه مایع می باشد بنابراین می تواند سریعاً قندخون را افزایش دهد بنابراین از نوش جان کردن ابمیوه ها بپرهیزید مگر به میزان بسیار كم مثلاً  یك چهارم فنجان معمولی . شدیداً از خورد ن شیرینی ودسر بپرهیزید  كیك ها، بیسكویت ها و شیرینی ها حاوی مقادیر بسیار زیادی كربوهیدرات  می باشند این غذاها معمولاً دارای مقادیر زیادی چربی نیز هستند و از  نظر ارزش تغذیه ای نیز پایین هستند. علاوه براین از نوش جان کردن سوداها  ونوشیدنی های حاوی شكر نیز پرهیز كنید . از نوشیدنیها و غذاهای حاوی شكر افزوده یا عسل یا شربت ذرت بپرهیزید. درمورد مصرف محصولاتی كه با اسم کوچک بدون شكر عرضه می شوند دقت كنید محصولاتی كه حاوی شكرهای الكلی هستند معمولاً با اسم کوچک بدون شكر یا sugar-freeعرضه می شوند اما این محصولات همچنان حاوی مقادیر زیادی كربوهیدرات هستند بروی بر چسب این محصولات بدقت به دنبال كربوهیدرات كل بگردید. شكرهای الكلی دارای اثر laxative(ملین ) هستند یا سبب ایجاد نفق وتولید گاز در شكم می شوند.

این نوع شكرها عبارتند از مانیتول، مالتیتول، سوربیتول، زایلیتول، ایزومالت، هیدرولیزات نشاسته ی هیدروژنه . اما برخی از محصولات با برچسب بدون شكر واقعاً حاوی شكر نیستند و بروی قند خون شما تاثیری ندارند مانند سوداهای رژیمی و ژله های رژیمی  تهیه ی گزارش از مصرف مواد غذایی بهتر می باشد از همه ی غذاهایی كه روزانه مصرف می كنید و مقدار دقیق ان  گزارشی تهیه كنید این كار به شما دركنترل ونظارت بر مصرف  كربوهیدرات كمك خواهد كرد. همچنین بهتراست یك ابزار دقیق  اندازه گیری مانند فنجان را برای صحت میزان مصرف غذاها درنظر بگیرید.