پورتال یک آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش می‌دهد
رسوم دیار کریمان در ایام محرم/شور حسینی در کرمان
این روزها کرمان غرق در شوری حسینی‌ می باشد‌. در و دیوارها و هر کوی و برزن شهرستان از شمال و جنوب گرفته تا شرق و غرب، همه جا مملو از غم و ماتم می باشد، شیعه تا سنی‌، زرتشتی و مذاهب دیگر در عزای اباعبدالله الحسین (ع) در سوگ نشسته‌اند.

به گزارش خبرگزاری فارس از کرمان، مردمان کویر از دیر‌باز‌ سنت‌های دیرینه‌ای در ایام سوگواری ابا‌عبدالله‌الحسین(ع) داشته‌اند و امروز نیز این عزاداری‌ها با کیفیتی بهتر از قبل در مسیر همان سنت‌ها پا برجاست. یکی از این سنت‌ها برگزاری مراسم تعزیه‌خوانی می باشد که امروز می‌توان گفت، کرمان به مرکز تعزیه‌خوانی تبدیل شده به طوری که هر روز شاهد بارورتر شدن این مراسم معنوی در سراسر استان کرمان هستیم. امروزه مراسم تعزیه‌خوانی علاوه بر کرمان در شهرهای جوپار، چترود، زنگی‌آباد، ده‌زیار، رابر‌، بم‌، رفسنجان و … نیز برگزار می‌شود. اجرای تعزیه در استان کرمان ۲۰۰ سال سابقه دارد‌ رئیس حوزه هنری استان کرمان در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در کرمان با اشاره به اینکه هم‌اکنون مراسم تعزیه در همه ‌تکایا‌، حسینیه‌ها‌، میادین‌، چهارراه‌ها‌، کاروانسراها‌، منازل افراد و حتی به تازگی در پارک‌ها و بوستان‌ها نیز اجرا می‌شود، گفت: در حال حاضر ده‌ها و صدها گروه تعزیه به شکل‌های سنتی و جدید از گذشته تاکنون در کرمان وجود دارد. محمدحسین ملکی با اعلام اینکه قدمت اجرای مراسم تعزیه در استان کرمان به طور دقیق مشخص نیست، افزود: شنیده‌ها حاکی از آن می باشد که اجرای تعزیه در این استان سابقه ‌۲۰۰ ساله دارد. وی سابقه اجرای تعزیه در ایران را نیز مربوط به سوگ سیاووش در پیش از اسلام، دوره‌های آل بویه، صفویه و به ویژه دوران ناصرالدین شاه دانست. ملکی با بیان اینکه در روستاها و بخش‌های استان کرمان از قدیم به ویژه در روز عاشورا و تاسوعای حسینی به اجرای تعزیه می‌پرداختند، خاطرنشان کرد: اجرای تعزیه در داوران رفسنجان، جواران و نیز رابر، بهاآباد زرند و همه ‌شهرستان‌ها به شکل سنتی وجود دارد که گاه به شکل شبیه‌خوانی می باشد. وی به برگزاری نخستین سوگواره استان کرمان در سال ۷۲ توسط حوزه هنری استان اشاره داشت و تصریح کرد: بیست و سومین سوگواره تعزیه نیز در دهه ‌پایانی ماه صفر با حضور گروه‌ها‌ی تعزیه کرمان و شهرستان‌ها برگزار می‌شود. ۱۱ گروه در اجرای تعزیه فعالیت مستمر دارند رئیس حوزه هنری استان کرمان با بیان اینکه در حال حاضر ۱۱ گروه در راستای اجرای تعزیه در استان فعالیت مستمر دارند، پیش‌بینی کرد: بیش از ۱۵۰ مجلس تعزیه توسط این گروه‌ها در ماه‌های محرم و صفر در استان اجرا شود. ملکی یادآور شد: گروه‌های تعزیه‌ای وجود دارند که بیش از ۱۰۰ مجلس را در مراسم مختلف به صورت شبیه‌خوانی برگزار کرده‌اند. وی با تأکید بر اینکه کار گروه‌های تعزیه فقط در ایام محرم نیست، گفت: این گروه‌ها به مناسبت‌های شاد نیز مراسم غریب اجرا می‌کنند. ملکی به مکان‌های برگزاری تعزیه در کرمان اشاره کرد و افزود: علاوه بر تعزیه‌خانه سرآسیاب فرسنگی، فاطمیه زنگی‌آباد، گذرگاه عباسعلی‌، مکانی نیز در پارک مطهری کرمان وجود دارد که توسط شهرداری در حال احداث می باشد. انجمن تعزیه در کرمان راه‌اندازی می‌شود‌ وی خاطرنشان کرد: در گذشته‌ برپایی مراسم تعزیه در محل تکیه میدان قلعه، تکیه فاطمیه و شاه عادل بوده ‌می باشد. ملکی از راه‌اندازی انجمن تعزیه در کرمان خبر داد و تصریح کرد: این انجمن به زودی با حضور چهره‌های مطرح تعزیه، تعزیه‌خوانان و گروه‌های مختلف مردمی راه‌اندازی می‌شود. وی یادآور شد: از این پس مراسم تعزیه به مردم واگذار می‌شود و حوزه هنری فقط کار هماهنگی را انجام می‌دهد. برگزاری ۲ جلسه توجیهی برای آموزش هیئت‌های کرمانی مدیرکل تبلیغات اسلامی استان کرمان نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در کرمان با اشاره به اینکه همه ساله کار ساماندهی هیئت‌ها و جلسات آموزشی و توجیهی توسط این اداره کل انجام می‌شود، گفت: امسال این اداره کل از نخستین روز ماه محرم تاکنون برای آموزش و توجیه هیئت‌ها دو جلسه ‌توجیهی برگزار کرده که یکی با حضور هیئت‌های عزاداری جنوب کرمان در رودبار و دیگری با حضور هیئت‌های عزاداری شمال کرمان در زرند بوده می باشد. اعزام ۳ هزار مبلغ به سراسر استان کرمان حجت‌الاسلام مهدی عربپور با اشاره به اینکه هزار مبلغ بومی طی سال به ویژه ماهای محرم و صفر کار تبلیغ را انجام می‌دهند، افزود: ۲ هزار نفر نیز از سایر استان‌ها از جمله‌ قم، مشهد، تهران و اصفهان به سراسر استان کرمان اعزام شده‌اند. راز ماندگاری نهضت عاشورا و جاوید بودن پیام کربلا امام جمعه موقت کرمان با اعلام اینکه هر کس در هر کجا کاری را برای خدا انجام دهد، کار ماندگار می‌شود، خاطرنشان کرد: در آیه‌ای از قرآن آمده می باشد: «آنچه نزد شماست از بین می‌رود و آنچه نزد خداست ماندگار می‌شود». عربپور با تأکید بر اینکه قیام و حرکت امام حسین (ع) از ابتدا تا انتها چیزی جز برای رضایت خداوند نبوده می باشد، تصریح کرد: با وجود همه ‌برخوردها و مخالفت‌ها برای انجام عزاداری در دوره‌های مختلف تاریخی‌، سال به سال شاهد رونق این مراسم بوده‌ایم. وی دومین دلیل ماندگاری نهضت عاشورا را در دل داشتن محبت سیدالشهدا توسط مردم عنوان کرد و یادآور شد: این محبت را خداوند در دل مؤمنان قرار داده چرا که در‌ آیه ۹۶ سوره مریم ‌آمده می باشد: «قطعاً کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دهند‌ به زودی خداوند رحمان برای آنان‌ در دل‌های دیگران،‌محبتی قرار خواهد داد». عربپور افزود: دلیل دیگر ماندگاری نهضت عاشورا‌، وجود عاشقان، شعرا‌، برگزارکنندگان و هیئت‌های مذهبی بود که با فداکاری‌، عاملی برای ماندگاری این مراسم بوده‌اند. مدیر مرکز کرمان‌شناسی هم در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در کرمان گفت: ‌آداب و رسوم کرمانی‌ها از ۱۵ روز پیش از محرم آغاز می‌شود، بدین منظور کسانی که می‌خواهند در این ایام آبگوشت نذری دهند، گوسفندی تهیه می‌کنند. سید‌ محمدعلی گلاب‌زاده‌، افزود: از قدیم مرسوم بوده پیشانی گوسفند را رنگ می‌کردند یا علامت‌هایی بر پشت گوسفند می‌زدند که این نشانه نذری بودن گوسفند بوده می باشد. وی خاطرنشان کرد: در گذشته بانوان و مردان کرمانی چند روز قبل از محرم به حمام می‌رفتند و به سر و دست‌های خود حنا می‌بستند. گلاب‌زاده تصریح کرد: مردان نیز یک روز پس از ماه محرم خیمه‌های عزاداری را برپا می‌کردند و این خیمه‌ها را با چوب‌هایی که به آنها تیرک می‌گفتند، بر پا می‌داشتند. وی یادآور شد: در بالای تیرک‌های این خیمه‌ها معمولا یک قرآن و پرچم سیاه نصب می‌کردند ‌که در واقع برای معرفی فضای برگزارکننده مراسم عزاداری امام حسین (ع) بود. این پژوهشگر کرمانی گفت: از قدیم دست‌های عزاداری کرمان در سه جای عمده به عزاداری می‌پرداختند که می‌توان به منزل خوشرو، منزل سردار و دیوان خانه امام جمعه اشاره کرد. گلاب‌زاده آبگوشت، عاشوری، استانبولی پلو، آش بلغور، قیمه پلو و شله زرد را از جمله غذاهای کرمانی‌ها در عزاداری‌های ایام محرم عنوان کرد. مهمترین رسوم کرمانی‌ها در محرم سینه‌زنی، زنجیر‌زنی و علم گردانی از دیگر سنت‌های مردم کرمان می باشد که از گذشته تا‌کنون انجام می‌شود. در آیین علم گردانی افراد معتمد محلی علم‌هایی را که از چوب و پارچه ساخته شده حمل می‌کنند و از این طریق نذورات مردم را جمع‌آوری می‌کنند. مراسم چل منبرون برگزاری مراسم چل منبرون که همان چهل منبران می باشد در شب‌های تاسوعا و عاشورای حسینی یکی از مراسم و سنت‌های شاخص کرمانی‌ها در ماه محرم به شمار ‌می‌رود. این مراسم یکی از زیباترین و قدیمی‌ترین رسوم مردم کرمان می باشد که با نجواهای سوزناک و دل سوز آنها در عزای امام حسین (ع) همراه می باشد. بر این اساس ارادتمندان به خاندان عصمت و طهارت در شام غریبان امام حسین (ع) و اهل‌بیت سالار شهیدان با در دست داشتن شمع‌ و پای برهنه به چهل مجلس عزاداری تکیه، حسینیه یا مسجد می‌روند و در هر یک از این مکان‌ها شمعی روشن می‌کنند. آبگوشت امام حسینی در ایام مبارک ماه محرم به ویژه روز تاسوعا و عاشورا‌‌ تقریباً در تمام‌ تکیه‌ها، مساجد و حسینیه‌ها‌ی کرمان گوسفند ذبح می‌کنند و از آن برای پذیرایی از عزاداران حسینی آبگوشتی بی‌نظیر و خوش طعم می‌پزند. در این آبگوشت که به آن متنجنه هم گفته می‌شود، علاوه بر گوشت، نخود و سیب‌زمینی‌ از برگه‌ زرد‌آلو، پر هلو و سبزیجات معطر نیز استفاده می‌شود. آش بلغور از دیگر سنت‌های مردم کرمان که قدمت طولانی دارد، طبخ “عاشوری” یا “آش بلغور” می باشد. خانواده‌هایی که یک سال از درگذشت عزیزشان نگذشته باشد در دهه اول محرم به ویژه تاسوعا و عاشورا این آش را پیش از طلوع آفتاب می‌پزند و بین مردم محله تقسیم می‌کنند. مراسم زرتشتیان برای سوگواری امام حسین (ع) زرتشتیان کرمان نیز احترام خاصی برای برگزاری سوگواری امام حسین (ع) قائل هستند و بدین منظور مراسم ویژه‌ای برگزار می‌کنند. در این مراسم بانوان و مردان با پوشیدن لباس سفید در آتشکده برای امام حسین (ع) و یاران او به سوگواری و عزاداری می‌پردازند. در روز عاشورا نیز زرتشتیان با طبخ غذای قیمه مانند هموطنان کرمانی خود نذری می‌دهند. زرتشتیان کرمان امام حسین (ع) را سرور آزادگان جهان می‌دانند و با خواندن دعا و طلب ادامه راه آزادگان دنیا مراسم خود را برگزار می‌کنند. و هنوز هم بشریت، تشنه درس‌های مکتب عاشوراست، مکتبی که الفبای آن‌ فداکاری، جانبازی، خلوص و خدامحوری می باشد و تا دنیا دنیاست فلسفه عاشورا زنده می باشد.  …………………………………… گزارش از: مریم سادات بهادری …………………………………… انتهای پیام/۲۴۴۶/ر۳۰

۹۴/۰۷/۳۰ – ۰۵:۰۸