مدام در حال شیطنت هست و یک‌جا بند نمی‌شود، رفتارهای او و لجبازی‌هایش دیوانه‌تان می‌کند، در ‌مهمانی هم‌ از دست لجبازی‌ها و خرابکاری‌هایش آرام و قرار ندارید و مدام حرص می‌خورید، یکی می‌گوید باید بیشتر تنبیهش کنید و دیگری می‌‌گوید بزرگ می‌شود، خوب می‌شود و بعضی‌ها هم مهر بیش‌فعالی به او می‌زنند. اما واقعیت این هست که همیشه مشکلات رفتاری بچه‌ها با گذر زمان از بین نمی‌رود و تنبیه هم نمی‌تواند باری از دوش شما بردارد.

گرچه بچه‌هایی که مثل زلزله ویرانی به بار می‌آورند، همیشه بیش‌فعال نیستند اما اگر متخصصان با بررسی فرزندتان چنین تشخیصی را مطرح کنند باید بدون تلف کردن زمان برای درمانش  اقدام کنید تا اختلالات روانشناختی دیگر در آینده گریبان فرزندتان را نگیرد. اگر شما هم با این مشکلات روبه‌رو هستید با ما همراه شوید تا همه آنچه باید در مورد بیش‌فعالی بدانید  از زبان دکتر شهره شکرزاده، دکترای تخصصی روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات بخوانید.

زلزله خانه شما بیش‌فعال هست؟
اصطلاح «بیش‌فعالی» که امروزه توسط بسیاری از والدین به کودکان برچسب می‌خورد و هر مادر با کمی شیطنت کودکش ممکن است برای رهایی خود از بار مسوولیت تربیت فرزند، عبارت «بیش‌فعال» را به زبان می‌آورد، اختلالی هست که تشخیص آن بسیار دقیق و حساس هست. تنها با تماشا شیطنت و حرف گوش نکردن کودکان نمی‌توان به تشخیص اختلال بیش‌فعالی مبادرت ورزید. واقعیت این هست که اختلال بیش‌فعالی به‌سادگی‌ قابل تشخیص نیست و برای اطمینان از ابتلا به آن نیاز به تشخیص روانشناس و انجام آزمون‌های روانشناختی هست.

کودک شما بیش‌فعال هست؟
هر بچه لجباز و پرخاشگری به اختلال بیش‌فعالی مبتلا نیست؛ اختلال بیش‌فعالی یا ADHD مخفف عبارت Attention Deficit Hyperactivity Disorder به معنی «بیش‌فعالی توجه توام با نقص توجه» هست و باید پس از تشخیص دقیق اختلال و تعیین نوع آن توسط روانشناسان متخصص در حیطه کودکان استثنایی و تحت نظارت به درمان این اختلال پرداخت.

مردم‌آزاری می‌کند؟
نه، فرزند
بیش‌فعال شما مردم‌آزار نیست و قصد آزار و اذیت شما را هم ندارد. کارهای او
دست خودش نیست؛ بد ذاتی هم ندارد، چه بسا او نیز از ناراحت کردن شما در
عذاب و ناراحتی هست. این اختلال به علت شباهت‌های زیاد با بعضی از
نشانه‌های اختلال بی‌اعتنایی مقابله‌ای با این بیماری، اشتباه گرفته می‌شود
اما فرق عمده این کودکان با کودکان بیش‌فعال در قصد و غرض‌شان هست. کودکان
مبتلا به اختلال بی‌اعتنایی مقابله‌ای، نمی‌خواهند توجه کنند، لجباز و
یک‌دنده هستند و به اصطلاح، باجگیرند، فحش می‌دهند و دست بزن دارند.

متاسفانه
آمار تشخیص نادرست کودکان ADHD بسیار بالاست. از سویی دیگر از هر ۱۰ کودک
ارجاعی برای بیش‌فعالی، هشت مورد مبتلا به اختلال بی‌اعتنایی مقابله‌ای
هستند که این اختلال نیز چنانچه درمان نشود در نوجوانی به اختلال سلوک و در
بزرگسالی به اختلال شخصیت ناسازگاری اجتماعی تبدیل خواهد شد و جامعه را با
مشکل روبه رو می‌کند.

باید مشت‌مشت قرص بخورد؟
ریتالین، رسپریدون و. . . از جمله داروهایی هست که امروزه برای کودکان مبتلا به اختلال ADHD تجویز می‌شود. اگر این داروها به صورت خودسرانه، با تجویز معلمان، دوستان و آشنایان و بدون تجویز روانپزشک مصرف شود، عوارض شدیدی بر حافظه کودکان برجای می‌گذارد.

در این صورت درمان نیز کوتاه‌مدت خواهد بود و چه بسا در کوتاه‌مدت کارساز باشد اما بعد از چهار یا پنج سال استفاده، وابستگی به مصرف آنها مقاومت ایجاد کرده و مشکلات تازه‌ای را برای‌ کودک به وجود می‌آورد. گرچه در برخی موارد چاره‌ای جز مصرف این داروها وجود ندارد اما این تشخیص مصرف دارو باید پس از گذراندن فرآیند خدمات روانشناسی و ارجاع کودک به روانپزشک، توسط روانشناس انجام گیرد.

بزرگ شود، چه به سرش می‌آید؟
همیشه مراجعان خوش‌شانس نیستند و به‌موقع به روانشناس مراجعه نمی‌کنند تا درمان در آنها صورت بگیرد. گاهی این اختلال با کودک بزرگ می‌شود و در او باقی می‌ماند. اگر همسر یا همکار شما هم یک‌جا بند نمی‌شود و مدام کارش را عوض می‌کند، مرتب تغییر دادن رشته می‌دهد و. . . چه بسا که بیش‌فعال باشد. افراد بیش‌فعال بزرگسال، مدام رشته تحصیلی و زندگی‌شان را تغییر دادن می‌دهند و ثبات ندارند؛ البته این بیماران هم درمان می‌شوند اما سخت‌تر. به این افراد توصیه می‌شود تا می‌توانند شطرنج‌بازی کنند تا میزان توجه‌شان بالا رود.

ادامه دارد…