چه كسي سر حضرت آدم(ع) را تراشيد؟
به گزارش «شیعه نیوز»، امامان و پيشوايان معصوم (علیهم السلام) انسانهاي كامل و برگزيده اي هستند كه به عنوان الگوهاي رفتاري و مشعل هاي فروزان هدايت جامعه بشري از سوي خدا تعيين شده اند. گفتار و رفتار و خوي و منش آنان ترسيم حيات طيبه انساني و وجودشان تبلور تمامي ارزشهاي الهي می باشد.
بدون شك، ارتباط با چنين چهره هايي و پيروي از دستورها و رفتارشان، تنها راه دستيابي به كمال انسانيت و سعادت هر دو جهان می باشد. پيشواي دهم (علیه السلام) يکي از پيشتازان دانش و تقوا و كمال می باشد كه وجودش مظهر فضائل اخلاقي و كمالات نفساني و الگوي حق جويان و ستم ستيزان می باشد.
امام ابوالحسن علي النقي هادي عليه السلام ملقب به امام “هادي”، دهمين پيشواي شيعيان درنيمه ذيحجه سال ۲۱۲ هجري در اطراف مدينه در محلي به اسم ” صريا” متولد گشت. آن حضرت و فرزند گرامي ايشان امام حسن عليهما السلام به عسكريين شهرت يافتند، زيرا خلفاي بني عباس آنها را از سال ۲۳۳ به سامرا (عسكر) برده و تا آخر عمر پر بركتشان در آنجا، آنها را تحت نظر قرار دادند. امام هادي عليه السلام به لقبهاي ديگري مانند: نقي، عالم، فقيه، امين و طيب شهرت داشت و كنيه مبارك ايشان ابوالحسن می باشد. از آنجا كه كنيه امام موسي كاظم و امام رضا عليهما السلام نيز ابوالحسن بود، لذا براي اجتناب از اشتباه، ابوالحسن اول به امام كاظم عليه السلام، ابوالحسن ثاني به امام رضا عليه السلام و ابوالحسن ثالث به حضرت هادي عليه السلام اختصاص يافته می باشد.
پدر بزرگوارش امام جواد (علیه السلام) و مادرش بانوي گرامي سمانه می باشد كه بانويي با فضيلت و با تقوا بود. امام هادي (علیه السلام) در سن ۶ يا ۸ سالگي يعني در سال ۲۲۰ هجري، پس از شهادت امام جواد (علیه السلام) به امامت رسيد. مدت ۳۳ ساله امامت امام هادي (علیه السلام) با خلفاي معتصم، واثق، توكل، منتصر، مستعن و معتز معاصر بود.
آری، اسم او «علی» می باشد و القاب زیبایش عبارتاند از: «نقی»، «هادی»، «عالم»، «فقیه»، «امین»، و «طیّب». و به آن حضرت «علی رابع»، و «ابوالحسن ثالث» نیز گفتهاند. پدر گرامیش، امام جواد علیهالسلام و مادر گرامیاش، «سمانه مغربیّه» می باشد که او را به اسامی ماریه قبطیه، یدش، و حویث، و القابی چون: عابده، سیده شب زندهدار، قاری قرآن و… یاد کرده اند.
دوران اختناق
دوران امامت امام هادی علیه السلام همزمان بود با خلافت معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستعین و معتز، که از بین آنها متوکل، ستمگرترین خلیفه عباسی، سخت دشمن اهل بیت علیهم السلام و شیعیان بود. ابن اثیر می گوید: «متوکل نسبت به علی بن ابی طالب علیهماالسلام و اهل بیت او بُغْض شدیدی داشت و اگر به او خبر میدادند که کسی علی و اهل بیتش را دوست دارد، قصد مال و جانش را میکرد.»
با این حال، امام هادی علیه السلام خدمات علمی و فرهنگی زیادی به جامعه اسلامی و شیعه ارائه نمود. نوشته های حدیثی متعددی به حضرت هادی علیه السلام منسوب می باشد که در چنان دوران اختناقی برای شیعیان و پیروان بیان نموده می باشد، مانند: «رِسالَةٌ فی الرّد علی اَهْلِ الْجَبْرِ وَاَلتَّفْویض» که ابن شعبه در تحف العقول آن را نقل کرده می باشد. و کلمات امام هادی علیه السلام که در مجموعه ای به اسم «مسند الامام الهادی» توسط عزیزالله عطاری گردآوری شده می باشد. و همچنین زیارت جامعه کبیره که یک دوره امام شناسی ژرف و عمیق می باشد، یادگار آن امام همام می باشد.
شاگردان
آن امام شاگردان فراوانی تربیت کرد که ۲۷ نفر از آنان دارای تألیف بودند، و مجموعا ۴۱۴ اثر را به رشته تحریر در آوردند. از میان آنها احمد بن محمد برقی ۱۲۰ کتاب، فضل بن شاذان نیشابوری ۱۸۰ کتاب، محمد بن عیسی بن عبید ۱۹ کتاب، محمد بن ابراهیم ۶۰ کتاب، و یعقوب بن اسحاق ۱۲ کتاب نگارش کرده اند. و راویان متعددی از حضرت روایت نقل کردهاند که اسامی ۱۸۵ نفر از آنان در رجال گرد آوری شده می باشد.
شخصيتي با عظمت
عظمت شخصيت امام هادي (علیه السلام) به قدري زياد می باشد كه دوست و دشمن را به اعتراف واداشته می باشد. قسمتي از اين اعترافات مبني بر شخصيت آن امام به لحاظ اخلاقي و بخشي ديگر ناشي از ابعاد علمي آن حضرت و شمه اي، نتيجه كراماتي می باشد كه از آن بزرگوار صادر شده می باشد.
ابن صباغ مالكي در كتابي موسوم به فصول المهمه خطوط واضحي از سيماي تابناك فضايل و ويژگي هاي اخلاقي امام هادي (علیه السلام) قهرمان شكست ناپذير عصر متوكل عباسي را ترسيم مي كند!
«فضل و علم امام دهم شيعيان بر اوج قلل بلند پايه عالم بشريت نقش بسته بود و رشته هاي مشعشع آن بر اختران آسمان سر مي ساييد. نيكي ها و اخلاق پسنديده او را نمي توان در شمار عدد ذكر نمود. اما مي شود به افتخارآميزترين آنها كه موجب حيرت می باشد بسنده كرد. او جميع صفات نيك و مفاخر معنوي را يک جا در وجود داشت. ابعاد وسيع و منبع فياض حكمت و دانش او بر لوح سرشتش ثبت شده و بدين سبب او از ناشايسته ها و آلايش ها به دور و بركنار می باشد.»
امام هادي (علیه السلام) داراي نفس زكيه و عزمي راسخ و همتي عالي بود كه هرگز احدي از مردم را نمي توان در مقايسه با او همتا و همسان دانست.
ابن شهرستان آشوب از رجال حديث نقل مي كند كه او نيك سرشت ترين و پاك ترين روش را در ميان جامعه دارا بود، راستگوترين افراد جامعه محسوب مي شد، به هنگام سكوت، شكوه هيبت و تشعشع وقار، چهره او را دربرمي گرفت و چون لب به گفته مي گشود، گزيده و نغز مي گفت به طوري كه شعاع كلامش روح آدميان را سحر مي كرد.
در وجود مقدس امام هادي (علیه السلام) ويژگي هاي اخلاقي پسنديده مي درخشيد. امامت، كمال و دانش و فضيلت و سرشت و اخلاق نيك از فرازهاي اخلاقي اين امام همام می باشد.
خداوند به قدرت بي منتها و دانش وسيع خود، گنجينه هايي از دانش خود را بر خاندان رسالت افاضه و موهبت فرموده و ايشان را به زيور دانش آراسته می باشد، اين گنجينه ها، مجموعه اسرار علوم و معارف می باشد كه خداوند آن را دراختيار امامان شيعه كه راهبران حقيقي بشر هستند، قرار داده می باشد.
عالم دوران
امام هادي (علیه السلام) كه در زمره امامان شيعه و از خاندان رسالت می باشد، نيز از ويژگي دانشي گسترده و جامع برخوردار می باشد، طوري كه سمبل هاي دانش و فرهنگ وي، عقول را حيران و انديشه ها را به اعجاب واداشته می باشد.
امام دهم همچون پدران و اجداد بزرگوار خود در علم و دانش سرآمد پورتال ۱ بود. درخشش او در مدت حياتش احترامي شگفت در قلوب همگان ايجاد كرده بود. نامه آن حضرت در رد پيروان معتقد به تفويض و جبريون و اثبات عدل و حد مابين جبر و تفويض، از فرازهاي شگفت آور دوره امامت، امام هادي محسوب مي شود و بسيار مورد تعمق و توجه مي باشد.
امام هادي (علیه السلام) در اين نامه، نظريه پيروان هر دو عقيده را با منطقي ترين اصول مردود اعلام كرده و اسراري از علوم و حقايق آن را پاسخ فرموده می باشد.
با توجه به اينكه خداوند داراي عدل و انصاف و حكمت بالغه می باشد، پس اوست كه مي تواند هر كس را بخواهد از ميان بندگان خود براي ارسال پيامش و تبليغ رسالتش و اتمام حجت بر بنده هايش برگزيند. گوشه اي ديگر از درياي بيكران دانش امام هادي (علیه السلام) در تاريخ خطيب بغدادي تجلي دارد. او به شهادت خود دانش امام را متذكر شده و در مقام اثبات آن مي گويد:
چه كسي سر آدم(علیه السلام) را تراشيد؟
روزي يحيي بن اكثم در مجلس واثق خليفه عباسي كه جمعي از علماء و فقها حضور داشتند، سؤال كرد كه چه كسي سر حضرت آدم (علیه السلام) را هنگامي كه حج به جا آورد، تراشيد؟
تمام حضار در پاسخ آن عاجز ماندند، واثق گفت: هم اكنون من كسي كه جواب اين سؤال را بدهد حاضر مي كنم، سپس شخصي را بدنبال حضرت هادي (علیه السلام) فرستاد و وي را به دربار خليفه دعوت كرد. امام نيز دعوت را پذيرفت و براي اظهار و بيان حقيقت به دربار واثق رفت. خليفه پرسيد: اي ابوالحسن به ما بگو چه كسي سر حضرت آدم را هنگام حج تراشيد؟ امام فرمود: اي واثق ترا به خدا سوگند مي دهم كه ما را از بيان و جواب آن معاف كني، خليفه گفت: ترا سوگند مي دهم كه جواب را بفرمايي!
امام(علیه السلام) فرمود: اکنون که قبول نمی‌کنی، پس می‌گویم. پدرم مرا از جدم خبر داد و جدم از جدش که رسول خدا باشد، اطلاع داد که فرمودند: برای تراشیدن سر آدم جبرئیل مأمور شد یاقوتی از بهشت آورد و به سر آدم کشید تا موهای سرش بریزد.
بدون شك، ارتباط با چنين چهره هايي و پيروي از دستورها و رفتارشان، تنها راه دستيابي به كمال انسانيت و سعادت هر دو جهان می باشد. پيشواي دهم (علیه السلام) يکي از پيشتازان دانش و تقوا و كمال می باشد كه وجودش مظهر فضائل اخلاقي و كمالات نفساني و الگوي حق جويان و ستم ستيزان می باشد.
امام ابوالحسن علي النقي هادي عليه السلام ملقب به امام “هادي”، دهمين پيشواي شيعيان درنيمه ذيحجه سال ۲۱۲ هجري در اطراف مدينه در محلي به اسم ” صريا” متولد گشت. آن حضرت و فرزند گرامي ايشان امام حسن عليهما السلام به عسكريين شهرت يافتند، زيرا خلفاي بني عباس آنها را از سال ۲۳۳ به سامرا (عسكر) برده و تا آخر عمر پر بركتشان در آنجا، آنها را تحت نظر قرار دادند. امام هادي عليه السلام به لقبهاي ديگري مانند: نقي، عالم، فقيه، امين و طيب شهرت داشت و كنيه مبارك ايشان ابوالحسن می باشد. از آنجا كه كنيه امام موسي كاظم و امام رضا عليهما السلام نيز ابوالحسن بود، لذا براي اجتناب از اشتباه، ابوالحسن اول به امام كاظم عليه السلام، ابوالحسن ثاني به امام رضا عليه السلام و ابوالحسن ثالث به حضرت هادي عليه السلام اختصاص يافته می باشد.
پدر بزرگوارش امام جواد (علیه السلام) و مادرش بانوي گرامي سمانه می باشد كه بانويي با فضيلت و با تقوا بود. امام هادي (علیه السلام) در سن ۶ يا ۸ سالگي يعني در سال ۲۲۰ هجري، پس از شهادت امام جواد (علیه السلام) به امامت رسيد. مدت ۳۳ ساله امامت امام هادي (علیه السلام) با خلفاي معتصم، واثق، توكل، منتصر، مستعن و معتز معاصر بود.
آری، اسم او «علی» می باشد و القاب زیبایش عبارتاند از: «نقی»، «هادی»، «عالم»، «فقیه»، «امین»، و «طیّب». و به آن حضرت «علی رابع»، و «ابوالحسن ثالث» نیز گفتهاند. پدر گرامیش، امام جواد علیهالسلام و مادر گرامیاش، «سمانه مغربیّه» می باشد که او را به اسامی ماریه قبطیه، یدش، و حویث، و القابی چون: عابده، سیده شب زندهدار، قاری قرآن و… یاد کرده اند.
دوران اختناق
دوران امامت امام هادی علیه السلام همزمان بود با خلافت معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستعین و معتز، که از بین آنها متوکل، ستمگرترین خلیفه عباسی، سخت دشمن اهل بیت علیهم السلام و شیعیان بود. ابن اثیر می گوید: «متوکل نسبت به علی بن ابی طالب علیهماالسلام و اهل بیت او بُغْض شدیدی داشت و اگر به او خبر میدادند که کسی علی و اهل بیتش را دوست دارد، قصد مال و جانش را میکرد.»
با این حال، امام هادی علیه السلام خدمات علمی و فرهنگی زیادی به جامعه اسلامی و شیعه ارائه نمود. نوشته های حدیثی متعددی به حضرت هادی علیه السلام منسوب می باشد که در چنان دوران اختناقی برای شیعیان و پیروان بیان نموده می باشد، مانند: «رِسالَةٌ فی الرّد علی اَهْلِ الْجَبْرِ وَاَلتَّفْویض» که ابن شعبه در تحف العقول آن را نقل کرده می باشد. و کلمات امام هادی علیه السلام که در مجموعه ای به اسم «مسند الامام الهادی» توسط عزیزالله عطاری گردآوری شده می باشد. و همچنین زیارت جامعه کبیره که یک دوره امام شناسی ژرف و عمیق می باشد، یادگار آن امام همام می باشد.
شاگردان
آن امام شاگردان فراوانی تربیت کرد که ۲۷ نفر از آنان دارای تألیف بودند، و مجموعا ۴۱۴ اثر را به رشته تحریر در آوردند. از میان آنها احمد بن محمد برقی ۱۲۰ کتاب، فضل بن شاذان نیشابوری ۱۸۰ کتاب، محمد بن عیسی بن عبید ۱۹ کتاب، محمد بن ابراهیم ۶۰ کتاب، و یعقوب بن اسحاق ۱۲ کتاب نگارش کرده اند. و راویان متعددی از حضرت روایت نقل کردهاند که اسامی ۱۸۵ نفر از آنان در رجال گرد آوری شده می باشد.
شخصيتي با عظمت
عظمت شخصيت امام هادي (علیه السلام) به قدري زياد می باشد كه دوست و دشمن را به اعتراف واداشته می باشد. قسمتي از اين اعترافات مبني بر شخصيت آن امام به لحاظ اخلاقي و بخشي ديگر ناشي از ابعاد علمي آن حضرت و شمه اي، نتيجه كراماتي می باشد كه از آن بزرگوار صادر شده می باشد.
ابن صباغ مالكي در كتابي موسوم به فصول المهمه خطوط واضحي از سيماي تابناك فضايل و ويژگي هاي اخلاقي امام هادي (علیه السلام) قهرمان شكست ناپذير عصر متوكل عباسي را ترسيم مي كند!
«فضل و علم امام دهم شيعيان بر اوج قلل بلند پايه عالم بشريت نقش بسته بود و رشته هاي مشعشع آن بر اختران آسمان سر مي ساييد. نيكي ها و اخلاق پسنديده او را نمي توان در شمار عدد ذكر نمود. اما مي شود به افتخارآميزترين آنها كه موجب حيرت می باشد بسنده كرد. او جميع صفات نيك و مفاخر معنوي را يک جا در وجود داشت. ابعاد وسيع و منبع فياض حكمت و دانش او بر لوح سرشتش ثبت شده و بدين سبب او از ناشايسته ها و آلايش ها به دور و بركنار می باشد.»
امام هادي (علیه السلام) داراي نفس زكيه و عزمي راسخ و همتي عالي بود كه هرگز احدي از مردم را نمي توان در مقايسه با او همتا و همسان دانست.
ابن شهرستان آشوب از رجال حديث نقل مي كند كه او نيك سرشت ترين و پاك ترين روش را در ميان جامعه دارا بود، راستگوترين افراد جامعه محسوب مي شد، به هنگام سكوت، شكوه هيبت و تشعشع وقار، چهره او را دربرمي گرفت و چون لب به گفته مي گشود، گزيده و نغز مي گفت به طوري كه شعاع كلامش روح آدميان را سحر مي كرد.
در وجود مقدس امام هادي (علیه السلام) ويژگي هاي اخلاقي پسنديده مي درخشيد. امامت، كمال و دانش و فضيلت و سرشت و اخلاق نيك از فرازهاي اخلاقي اين امام همام می باشد.
خداوند به قدرت بي منتها و دانش وسيع خود، گنجينه هايي از دانش خود را بر خاندان رسالت افاضه و موهبت فرموده و ايشان را به زيور دانش آراسته می باشد، اين گنجينه ها، مجموعه اسرار علوم و معارف می باشد كه خداوند آن را دراختيار امامان شيعه كه راهبران حقيقي بشر هستند، قرار داده می باشد.
عالم دوران
امام هادي (علیه السلام) كه در زمره امامان شيعه و از خاندان رسالت می باشد، نيز از ويژگي دانشي گسترده و جامع برخوردار می باشد، طوري كه سمبل هاي دانش و فرهنگ وي، عقول را حيران و انديشه ها را به اعجاب واداشته می باشد.
امام دهم همچون پدران و اجداد بزرگوار خود در علم و دانش سرآمد پورتال ۱ بود. درخشش او در مدت حياتش احترامي شگفت در قلوب همگان ايجاد كرده بود. نامه آن حضرت در رد پيروان معتقد به تفويض و جبريون و اثبات عدل و حد مابين جبر و تفويض، از فرازهاي شگفت آور دوره امامت، امام هادي محسوب مي شود و بسيار مورد تعمق و توجه مي باشد.
امام هادي (علیه السلام) در اين نامه، نظريه پيروان هر دو عقيده را با منطقي ترين اصول مردود اعلام كرده و اسراري از علوم و حقايق آن را پاسخ فرموده می باشد.
با توجه به اينكه خداوند داراي عدل و انصاف و حكمت بالغه می باشد، پس اوست كه مي تواند هر كس را بخواهد از ميان بندگان خود براي ارسال پيامش و تبليغ رسالتش و اتمام حجت بر بنده هايش برگزيند. گوشه اي ديگر از درياي بيكران دانش امام هادي (علیه السلام) در تاريخ خطيب بغدادي تجلي دارد. او به شهادت خود دانش امام را متذكر شده و در مقام اثبات آن مي گويد:
چه كسي سر آدم(علیه السلام) را تراشيد؟
روزي يحيي بن اكثم در مجلس واثق خليفه عباسي كه جمعي از علماء و فقها حضور داشتند، سؤال كرد كه چه كسي سر حضرت آدم (علیه السلام) را هنگامي كه حج به جا آورد، تراشيد؟
تمام حضار در پاسخ آن عاجز ماندند، واثق گفت: هم اكنون من كسي كه جواب اين سؤال را بدهد حاضر مي كنم، سپس شخصي را بدنبال حضرت هادي (علیه السلام) فرستاد و وي را به دربار خليفه دعوت كرد. امام نيز دعوت را پذيرفت و براي اظهار و بيان حقيقت به دربار واثق رفت. خليفه پرسيد: اي ابوالحسن به ما بگو چه كسي سر حضرت آدم را هنگام حج تراشيد؟ امام فرمود: اي واثق ترا به خدا سوگند مي دهم كه ما را از بيان و جواب آن معاف كني، خليفه گفت: ترا سوگند مي دهم كه جواب را بفرمايي!
امام(علیه السلام) فرمود: اکنون که قبول نمی‌کنی، پس می‌گویم. پدرم مرا از جدم خبر داد و جدم از جدش که رسول خدا باشد، اطلاع داد که فرمودند: برای تراشیدن سر آدم جبرئیل مأمور شد یاقوتی از بهشت آورد و به سر آدم کشید تا موهای سرش بریزد.
انتهای پیام/ ۸۵۲
چه كسي سر حضرت آدم(ع) را تراشيد؟
منبع : شیعه نیوز
بدون دیدگاه