شیمی درمانی یکی از دردناک ترین اما موثر ترین روش های درمان است که به ویژه برای بهبود سرطان و از بین بردن تومور ها به کار می رود. اما نکات مهمی وجود دارد که قبل از اقدام به شروع دوره های شیمی درمانی می بایست از آنها اطلاع داشته باشید؛ نکات تغذیه ای از جمله مهم ترین این نکات به شمار می آیند. با دکتر سلام همراه باشید.

یک کارشناس تغذیه گفت: نوع تغذیه در بیمارانی که شیمی‌درمانی می‌شوند، بسیار حائز است و تغذیه مناسب می‌تواند از عوارض شیمی‌درمانی بکاهد.

آرزو کاوه‌ای اظهار کرد: بیماران مبتلا به سرطان ناچار هستند تا تحت درمان‌هایی مانند شیمی‌درمانی، رادیوتراپی، هورمون‌درمانی و… قرار گیرند که هر یک از آن، عوارضی را برای بیمار به همراه دارد.

وی تصریح کرد: شیمی‌درمانی در بیماران مبتلا به سرطان عوارضی مانند کاهش وزن، تغییر وزن، سوزش‌های گلو، مشکلات دندان و لثه، تغییر حس چشایی و بویایی، تهوع و استفراغ، اسهال، عدم تحمل گوارشی لاکتوز، یبوست، افسردگی و خستگی را به وجود می‌آورد.

کاوه‌ای با تأکید بر اینکه نوع تغذیه مناسب، تأثیر بسزایی در کاهش عوارض ناشی از درمان سرطان دارد، عنوان کرد: مصرف مقادیر زیادی از میوه و سبزی، نان سبوس‌دار، غلات و مصرف مقدار متوسطی از گوشت و فرآورده‌های لبنی توصیه می‌شود.

وی با بیان اینکه بیماران مبتلا به سرطان باید مصرف غذاهای چرب، شکر و نمک را به حداقل برسانند، افزود: این در حالی است که باید مصرف غذاهای پرکالری مانند پنیر، شیر و استفاده از مواد سرشار از پروتئین را افزایش دهند.

کاوه‌ای به مشکل کاهش اشتها در بیماران تحت درمان سرطان اشاره کرد و گفت: یکی از علل اصلی آن، ترس و اضطراب است که منجر به بی‌تمایلی فرد به میل کردن غذا می‌شود؛ بنابراین بیماران می‌توانند با رعایت نکات تغذیه‌ای اشتهای خود را افزایش دهند.

مصرف مایعات بین غذا ممنوع
این کارشناس تغذیه با بیان اینکه مصرف مایعات بین غذا منجر به کاهش اشتها می‌شود، اظهار کرد: مصرف مایعات در بین غذا به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود؛ همچنین باید برای عمل هضم آسان از لقمه‌های کوچک‌تر استفاده کرد و همیشه مقداری تغذیه در دسترس داشته باشند تا در صورت گرسنگی از آن مصرف کنند.

وی افزود: بسنتی، انواع میوه و فرنی از خوراکی‌های آماده‌ای هستند که این یبماران می‌توانند به همراه داشته باشند تا در صورت نیاز و گرسنگی بخورند.

کاوه‌ای خاطرنشان کرد: نوشیدنی‌های شیردار و پرپروتئین، انواع آبمیوه‌های طبیعی، سوپ و میل کردن انواع دنت و شیرموز برای افزایش اشتهای بیماران در حال رقابت با بیماری سرطان، بسیار مفید و موثر است.

وی گفت: این بیماران پیش از خواب بهتر است از خوراکی سبک استفاده کنند تا برای وعده بعد دچار کاهش اشتها نشوند.

ورزش و استراحت اشتها را افزایش می‌دهد
کاوه‌ای تصریح کرد: ورزش و استراحت کافی در افزایش اشتهای این دسته از بیماران بسیار موثر است؛ بنابراین توصیه می‌شود در زمانی‌که حالشان بهتر است اقدام به انجام ورزش سبک کنند و از ماست میوه‌ای و یا شیر میوه‌ای استفاده کنند.

وی با بیان اینکه برخی بیماران مبتلا به سرطان پروستات، پستان و تخمدان عوارضی مانند افزایش وزن پیدا می‌کنند، گفت: این افزایش وزن ناشی از مصرف داروهای هورمونی و هورمون‌درمانی است و در برخی برای رفع احتباس آب در بدن توصیه به مصرف محدود نمک می‌شود.

درد گلو و دهان از عوارض شیمی‌درمانی
این کارشناس تغذیه با اشاره به اینکه درد گلو و دهان از عوارض شیمی‎درمانی است، تصریح کرد: برای رفع این عارضه توصیه به استفاده از غذاهای نرم مانند شیر، آبمیوه طبیعی، رشته‌فرنگی، فرنی، ماست، تخم‌مرغ آب‌پز و سبزیجات له شده و یا پوره گوشت می‌شود.

غذاهایی که زخم‌های دهانی را تحریک می‌کنند
کاوه‌ای به ایجاد زخم‌های دهانی بر اثر شیمی‌درمانی اشاره کرد و گفت: گریپ‌فروت، مرکبات، انواع سس و غذاهای شور از موادغذایی محرک زخم‌های دهانی هستند.

وی توصیه کرد: برای کاهش درد زخم‌های دهانی و بهبود آن توصیه می‌شود از گوشت‌کوب و مخلوط‌کن برای نرم کردن گوشت استفاده کنند؛ همچنین به کمک آب‌گوشت غذاها را رقیق کنند.

کاوه‌ای به بیماران توصیه کرد پس از میل کردن غذا دهان خود را با آب بشویند تا باقی مانده مواد غذایی، زخم‌های آنها را تحریک نکند.

درمان خشکی دهان
این کارشناس تغذیه با بیان اینکه یکی از مشکلات شایع بیمارانی که تحت درمان شیمی‌درمانی هستند، خشکی دهان است، اعلام کرد: کمبود بزاق دهان به خشکی دهان منجر می‌شود؛ بنابراین برای درمان این عارضه توصیه به نوشیدن مایعات، استفاده از آب‌نبات و میل کردن غذاهای خیلی ترش و شیرین در افرادی که زخم‌های دهانی ندارند، می‌شود.

تغییر حس چشایی و بویایی
وی، یکی از مشکلات عمده بیماران مبتلا به سرطان را تغییر حس چشایی و بویایی دانست و گفت: انتخاب غذاهای خوش رایحه و طعم‌دار کردن انواع گوشت با آبمیوه و سس‌های ترش و شیرین و استفاده از ادویه‌هایی مانند رزماری و آویشن در بهبود آنها موثر است.

تهوع و استفراغ عارضه ناشی درمان سرطان
این کارشناس تغذیه با اشاره به اینکه تهوع و استفراغ از عوارض شیمی‌درمانی و روش‌های درمانی سرطان است، اظهار کرد: برای درمان تهوع و استفراغ باید حجم غذای مصرفی را کاهش داد و غذا را بخوبی و با آرامش جوید و ترجیحاً از غذاهای سهل‌الهضم استفاده کرد.

وی افزود: استفاده از انواع حبوبات، میوه‌جات و سبزیجات به بیماران توصیه می‌شود و در مقابل میل کردن غذاهای چرب و سرخ‌شده پرادویه به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

مخلوط آبمیوه‌های آنتی‌‌اکسیدان
کاوه‌ای با بیان اینکه ترکیب آبمیوه‌های سرشار از آنتی‌اکسیدان در پیشگیری از سرطان موثر است، عنوان کرد: این دسته از مواد غذایی به علت دارا بودن آنتی‌اکسیدان در تقویت سیستم ایمنی بدن افراد مبتلا به سرطان بسیار موثر است.

منبع: ایسنا