نبود میل به داشتن فرزند در جامعه
- بهدست:
- دستهبندی: اخبار
نبود میل به داشتن فرزند در جامعه
پورتال تفریحی پورتال ۱ :: لطفا در ادامه نبود میل به داشتن فرزند در جامعه را ببینید.
چرا زوجین تمایلی به فرزند آوری ندارند و علاقه یا به بچه نشان نمی دهند و آن را مانعی برای پیشرفت خود می دانند علت این تنفر و عدم تمایل چیست چرا برخی افراد به فرزندآوری فکر هم نمی کنند و راه خودشان را می روند؟
چند روز پیش رئیس انجمن علمی مامایی ایران از کاهش تمایل بانوان به فرزندآوری حرف گفت. ناهید خداکرمی عوامل مختلفی را برای این موضوع اسم کوچک برده می باشد. به گفته او فضا و تبلیغات بانوان را تنها برای فرزندآوری و بزرگکردن کودک نشان میدهند؛ این مسئله بانوان ما را دچار تنش و مقاومت در برابر فرزندآوری کرده می باشد.
به گزارش پورتال یک، ناهید خداکرمی همچنین میگوید “مطالعات جهانی سه مولفه شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در ازدواج و فرزندآوری موثر میدانند. اگر جامعهای در این سه مولفه ضعیف باشد فرزندآوری در آن کاهش پیدا میکند”.
کارشناسان یکی از عوامل کاهش جمعیت در ایران را مشاهده بانوان به فرزندآوری میدانند. کاهش تمایل به فرزندآوری در سالهای اخیر در آمار به خوبی دیده میشود. مدیر کل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی ثبت احوال گفته رشد سالانه جمعیت از ۳٫۱ در سال ۴۵ به ۱٫۳ در سال ۹۰ رسیده می باشد.
به گفته علیاکبر محزون خانوادههای ۴ نفره در سال ۸۵ به خانوادههای ۳نفره در زمان فعلی رسیدهاند. همچنین بنابر آماری که محزون ارائه کرده ۱۴٫۴ درصد زوجین بدون فرزند و ۱۸٫۹ درصد آنها یک فرزند دارند. درحالیکه ۷۹ درصد متولدین قبل از سال ۵۰ دارای سهفرزند و بیشتر بودهاند. به همین منوال تکفرزندی در کشور از مرز ۳۳ درصد عبور کرده می باشد.
مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی ثبت احوال همچنین در آمار دیگر میگوید در سال ۶۵ تعداد خانمهای ۱۵ تا ۴۹ ساله ۱۰٫۵ میلیون نفر بود. همین آمار در سال ۹۰ به ۲۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر رسیده می باشد. در حالی که فرزندآوری با کاهش چشمگیری روبرو بوده می باشد.
کارشناسان کاهش تمایل بانوان برای فرزندآوری را تنها به مقاومت آنها نسبتبه مشاهده بیرونی مربوط نمیدانند. مشکلات اقتصادی از دلایل دیگر بانوان برای کاهش باروری می باشد. به گفته آنها بحرانهای اقتصادی و تمایل برای استقلال مالی از دیگر دلایل این کاهش تمایل می باشد.
همچنین به گفته بسیاری اخراج ۴۷ هزار زن از کار به دلیل استفاده از مرخصی ۶ماهه زایمان در کاهش تمایل بانوان به فرزندآوری بیتاثیر نبوده می باشد. معاون فنی درآمد سازمان تامین اجتماعی این اتفاق را دلیل خوبی برای نگرانی بانوان شاغل برای بارداری میداند.
یک انسانشناس در تحلیل کاهش تمایل بانوان به باروری معتقد می باشد “وظیفه بارداری یک امر زیستی و بر دوش بانوان می باشد. بانوان دهههای پیشین که بیش از ۲ یا ۳ فرزند داشتند در معرض سوءبرداشت هایی نسبت به تفکر خود قرار میگرفتند و به “سطح پایین بودن” متهم میشدند. این نوع ذهنیت که حاصل تبلیغات گسترده در معنای وسیع و همهگیر می باشد، به زمان حال هم تسری پیدا کرده و اتفاقا آن قدر تشدید شده که در حال حاضر نه تنها داشتن فرزند کمتر نشانه یک تفکر سالم می باشد، بلکه در سالهای اخیر نداشتن بچه رواج یافته می باشد”.
از سیاست فرزند بیشتر تا سیاست فرزند کمتر
فاطمه سیارپور –انسانشناس و عضو شورای مرکزی انسانشناسی و فرهنگ- در گفتگو با پورتال یک و با اشاره به سیاستهای سالهای ۶۰ و ۷۰ دولت درباره کنترل جمعیت گفت: مهم ترین مسئله کنونی در باره سیاستهای دولت در خصوص کنترل جمعیت، وجود شکاف میان این سیاستها و اجرای آن در میان اقشار مردم می باشد و به نظرم این مسئله یک دلیل مهم تاریخی دارد که نباید از آن غافل بود.
سیارپور در ادامه اظهار کرد: در دهههای گذشته به ویژه اواخر ۶۰ و ۷۰ سیاستها به گونهای بود که دولتها دائم مضرات و آسیبهای فرزند زیاد به ویژه آسیبهای تربیتی، اجتماعی و روانی را تبلیغ میکردند. نسل بارور که آن زمان، سنی حدود ۱۸ تا ۳۵ سال داشتند این گزارهها را که اتفاقاً در یک مملکت تازه از جنگ گذشته معقول بود، با منطق زندگی سالم مطابق دیدند و آن را به کار گرفتند. بنابراین نسل گذشته بارور ما بعد خانوار را به شدت کاهش دادند.
وی همچنین تصریح کرد: اما دولتها و سیاست گذاران کنترل جمعیت گویی فراموش کردند که اگر در این مسئله موفق شدند و توانستند جمعیت را در جهت کاهش آن کنترل کنند، مهمتر از همه به دلیل اینکه بدگوییهای یکطرفه و یکسویه از فرزند زیاد بوده و دیری نمیگذرد که شرایط بحرانی حاصل از جنگ رو به زوال میگذارد و امکانات مختلف اعم از آموزشی مثل دانشگاهها و غیره افزایش یافته و در این میان کشور به جمعیت سالم و متعادل نیاز پیدا میکند.
این پژوهشگر به عوض سیاستهای از فرزند کمتر به فرزند بیشتر پرداخت و در اینباره توضیح داد: در طول سالهای گذشته بعد تبلیغاتی به گونهای عمل کرده که این مسئله یعنی فرزند کمتر مساوی با زندگی بهتر درونی شده می باشد. حالا برای جبران این وضعیت مثلا در کلاسهای آموزش قبل از ازدواج که در مراکز دولتی برگزار میشود، سرگرمی از آموزش مسائل پیشگیری نیست و از سوی دیگر وسایل جلوگیری از بارداری را که تا چندی پیش به وفور و رایگان در همین مراکز توزیع میشد، دیگر وجود ندارد.
زن امروز نگران سوءبرداشتهاست
وی ادامه داد: این مسئله نشان میدهد دولت درصدد افزایش جمعیت می باشد. اما نباید فراموش کرد این درونیشدن اتفاقافتاده و روی بانوان تاثیر بیشتری داشته می باشد. زیرا وظیفه بارداری یک امر زیستی و بر دوش بانوان می باشد و بانوان دهههای پیشین که بیش از ۲ یا ۳ فرزند داشتند در معرض سوءبرداشت هایی نسبت به تفکر خود قرار میگرفتند و به سطح پایین بودن متهم میشدند. این نوع ذهنیت که حاصل تبلیغات گسترده در معنای وسیع و همه گیر یعنی ابعاد آموزشی آن از رسانههای عمومی تا مدارس و دانشگاهها و درمانگاهها و غیره می باشد به زمان حال هم تسری پیدا کرده و اتفاقا آن قدر تشدید شده که در حال حاضر نه تنها داشتن فرزند کمتر نشانه یک تفکر سالم می باشد، بلکه در سالهای اخیر نداشتن بچه رواج یافته می باشد.
فاطمه سیارپور درباره ازدواجهایی که هرگز به فرزندآوری منتهی نمیشوند گفت: اگر در دهههای پیش تحت تاثیر همین تبلیغات، در ازدواج تامین نیازهای جنسی از کنترل جمعیت و فرزندآوری تفکیک شد، الان مسئله ازدواج در حال تفکیک از بچه دارشدن می باشد. یعنی ما به کرات میتوانیم ازدواج هایی را ببینیم که هرگز به فرزندآوری و بچه دارشدن منجر نمی شوند و در عین حال زندگی زوجین دوام هم دارد.
این انسانشناس همچنین اظهار کرد: با درست و غلط بودن شرایط فعلی کاری نداریم، اما با این پیشینهسازی تاریخی، زن امروز کاملاً حق دارد که نگران سوءبرداشتها باشد. از سوی دیگر این حرف هم درست می باشد که بازنمایی زن در شرایط تبلیغاتی اعم از رسانههای دیداری و شنیداری هم بازنمایی یک زن بچه دار و در عین حال منفعل می باشد که بر همین سوء برداشتها و ذهنیتها دامن میزند.
عضو شورای مرکزی انسانشناسی فرهنگ در ادامه به تاثیر تحصیلات بر فرزندآوری اشاره کرد و در اینباره توضیح داد: یکی از عوامل مهم کاهش باروری تحصیلات می باشد. ولی باید توجه داشت همان طوری که علت تاریخی گفته شده، تنها علت نیست، همه علتها در تحصیلات بانوان خلاصه نمی شود.
مشاهده زن تحصیلکرده متفاوت می باشد
وی در ادامه گفت: واقعیت آن می باشد که در دسته بندی علت ها، تحصیلات بانوان را از جایگاه اجتماعی و فرهنگیشان فراتر میبرد و سرمایهای فرهنگی برایشان میسازد. قاعدتا مشاهده زن تحصیلکرده به دلیل تجربیات اجتماعیاش نسبت به مسائل حتی مسائل حتمی و الزامی زیستی با زنی که فاقد تحصیلات می باشد بسیار متفاوت میشود.
سیارپور همچنین ادامه داد: زن تحصیل کرده سودای داشتن زندگی بهتر را با داشتن استقلال مالی هرچند نسبی از همسر و در نتیجه شاغل بودن در سر دارد و تنها به داشتن مدرک کارشناسی یا ارشد و یا دکترا کفایت نمی کند و از طرفی میخواهد در جامعه حاضر باشد. خب طبیعتا وقتی که صرف حضورش در جامعه خواهد کرد را باید از زمان فرزندآوری و تربیت فرزند کم کند و برای ارتقای وضعیت اجتماعی خودش بکوشد. نتیجه آن که تمایلش به داشتن بچه کم میشود.
این انسانشناس گفت: این نوع تفکر در شرایطی می باشد که جامعه از مادران شاغل حمایت کمی میکند. مثلا در دولت قبلی کودکان دبستانی روزهای ۵شنبه تعطیل شدند. این مسئله یکی از بزرگترین ضربهها به مادران شاغل بود. یا این که ساعات مهدکودکهای در دسترس منزل یا نزدیک محل کار با ساعات کاری به سختی قابل تطبیق می باشد. بنابراین تحصیلات را باید در کنار علتهای دیگر دید.
فرصت بچهدار شدن نیست
فاطمه سیارپور در پاسخ به اینکه نقش اقتصاد در کاهش تمایل بانوان به فرزندآوری چیست توضیح داد: ببینید! شما با یک مسئله تک مجهولی مواجه نیستید، با یک مسئله کشوری تنها هم مواجه نیستید. باید توجه کنید شما با یک امر پیچیده، حتی بغرنج، چندوجهی و جهانی مواجهید. این وضعیت فقط خاص بانوان کشور ما در دوران حاضر نیست. بانوان شاغل تقریبا در همه جای دنیا همین وضعیت را دارند.
وی در ادامه گفت: تمایل به فرزندآوری برای زنی که کار میکند به شکل نسبی و با توجه به شرایط اجتماعی کم می باشد. زیرا علاوه بر کار بیرون به قصد بهبود معیشت و اقتصاد باید مسئولیت کارهای خانه و فرزند پروری را هم بر دوش بگیرد. یعنی زن شاغل یک زن خانه دار هم هست ولی زن خانه دار، مسئولیتهای زن شاغل را ندارد و علاوه بر آن همه روز کارفرما و کارمند خودش می باشد و روزش را به خواسته خودش مدیریت میکند.
این پژوهشگر و انسانشناس ضمن اشاره به وضعیت بانوان شاغل در کشور ایران اظهار کرد: حالا وضعیت کشور خودمان را از لحاظ اقتصادی در نظر بگیرید. هجوم تبعات سیاستهای اقتصاد سرمایه داری و نیاز به درآمد بیشتر برای گذران زندگی بهتر، بخشی زیادی از بانوان را به بازار کار کشانده می باشد. سیاستهای خرید مسکن و خودرو و لوازم خانگی با شرایط اقساطی در وضعیتی که به سوی یک وضعیت ازهم گسیخته مصرفی هم میرویم، ما را مجبور میکند از صبح تا شب کار کنیم تا قسط خریدهایمان را بدهیم و هنوز قسط تمام نشده، وام دیگر برای تامین کالای دیگر بگیریم. خب چنین چیزی عملاً فرصت بچه دارشدن را از خانوادهها میگیرد.
فاطمه سیارپور در ادامه به تاثیر مسائل اقتصادی بر تکفرزندی پرداخته و در اینباره گفت: اگر در این میان زنی هم صاحب بچه شود به همان یکی یا نهایتا دوتا اکتفا میکند. زیرا مشاغلی که در جامعه ما برای بانوان تعریف شده، مشاغل پولساز و با درآمد بالا نیست. در حالی که در همه این سالها کشور تورمی دورقمی داشته می باشد.
وی تصریح کرد: یک مسئله دیگر را هم باید در نظر داشت که آن هم باز بعد تاریخی دارد. در دولت گذشته به اذعان بسیاری از تحلیل گران ما با تخریب وسیعی در مدیریت کشور به ویژه شرایط اقتصادی مواجه بودیم که اگر قرار بود کار مثبتی هم انجام شود، در سایه این تخریب وسیع رنگ میباخت.
سیارپور ادامه داد: یکی از این نمونهها تبلیغات برای افزایش جمعیت بود که در آن دولت کلید خورد ولی با بازخوردهای بسیار منفی روبرو شد، زیرا پیش از آن وضعیت کشور از لحاظ مدیریت اقتصادی یک وضعیت بحرانی شده بود و در چنین شرایطی صحبت کردن از افزایش موالید بیشتر یک لطیفه بود تا یک امر به واقعیت تبدیل شونده؛ هرچند که آمار و ارقام جمعیت نشان دهنده وجود یک بحران باشد و هر چند امواج بزرگ مهاجرت نخبگان و حتی غیرنخبگان در همان زمانها اتفاق افتاده باشد و باز هر چند سیاستهای تشویقی مثل کمک مالی دولت (که البته فقط در طی چند ماه با مبلغ بسیار غیرقابل ذکر) تبلیغ میشد.
این انسانشناس با تاکید بر اینکه تنها اشتغال و کمک اقتصادی بانوان آنها را از بچهدارشدن منع نکرده گفت: معجونی از حاکمیت شرایط اقتصادی سرمایه دارانه خصوصا نولیبرالی با مدیریت کلان اقتصادی اشتباه در این میان حاکم شده که فرصت یک زندگی لذت بخش را از ما میگیرد و هر چه بیشتر ما را از طبیعت خودمان دور میکند.
فاطمه سیارپور در انتها گفت: نباید فراموش کنیم که فرزندآوری امری طبیعی می باشد که شرایط اجتماعی و فرهنگی ما را از آن منع میکند. ظاهرا شواهد نشان میدهد که به تعبیر انسان شناسانه، فرهنگ علیه طبیعت در حال شوریدن می باشد. این مسئله حتما تبعات مثبت و منفی زیستی، طبیعی، اجتماعی و فرهنگی ثانویه نیز دارد که چون مدیریت زندگی را پیچیده و بغرنج میکند، در این مجال فرصت پرداختن به آن نیست.
پورتال یک-
نبود میل به داشتن فرزند در جامعه
منبع : پورتال دکتر سلام
لطفا نظر خود را درباره نبود میل به داشتن فرزند در جامعه با ما در میان بگذارید.
بدون دیدگاه