این قرص های ضد بارداری می توانند تاثیرات منفی و مضر زیادی برایتان داشته باشند و موجب ایجاد اختلالات زیادی در بدنتان شوند، استفاده مکرر از این دارو خطر زیادی برای سلامتی تان می تواند داشته باشند بهتر می باشد در مصرف آن دقت کنید

قرص‌های ضد بارداری یا Ocp برای جلوگیری از باروری خانم‌ها ساخته شده و سیکل هورمونی را متوقف می‌کند از سال های قبل تا به امروز سعی شده میزان روز دارو کمتر شود تا دارو موثرتر عمل کند و همچنین عوارض کمتری نیز بر جای بگذارد با این وجود هر خانمی نسبت به این قرص‌ها مانند هر دارو دیگر واکنشی متفاوت خواهد داشت و به همین دلیل بروز برخی عوارض غیر قابل اجتناب می باشد چرا که اغلب خانم‌ها از مصرف این قرص های ضد بارداری شکایت دارند و آن را دلیلی برای بروز مشکلاتشان مثل مشکل عصبی و گوارشی و . . . می دانند.

از دیروز تا امروز قرص‌های ضد بارداری 

دکتر چیت‌ساز، داروساز در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان با اشاره به مشخصات کلی قرص های ضد بارداری می‌گوید، قرص‌های جلوگیری از بارداری اولین بار توسط کارخانه‌ای در آلمان در سال ۱۹۶۵ میلادی ساخته شدند این قرص‌ها اصولا از دو هورمون زنانگی به اسم کوچک استروژن و پروژسترون تشکیل شده که استروژن آن‌ها تقریبا ۸۰ درصد قر‌ص‌ها از نوع اتینل استرادیول می باشد و پروژسترونشان می‌تواند متفاوت باشد مثلا از نوع لوونوژرسترول .

وی افزود: از آنجایی که بخش اتینیل استرادیول معمولا در همه قرص ها ثابت می باشد قرص‌ها بر حسب اینکه حاوی چه مقدار از این ماده باشند به قرص هایی با دوز بالا یا پایین تقسیم بندی می شوند این قسمت ایتروژنی قرص های ضد بارداری بسیار عارضه زا هستند و می‌توانند عوارضی گذرا و یا حتی دائم را ایجاد کنند.

یک قرص و یک عملکرد با بازاری از برندها 

انواع مختلفی از ترکیبات برای تولید قرص‌های جلوگیری در بازار ایران بصورت تجاری رایج تولید می‌شوند که تمامی این ترکیباتت با تغییر دادن در انواع مختلف استروژن و پروژسترون و دوز آن‌ها ساخته می‌شوند.

دکتر نوش‌آفرین ستاری متخصص خواهران در خصوص انواعع مختلف قرص‌های پیشگیری از بارداری عنوان کرد: قرص‌های رایجی که در ایران وجود دارند به اسم کوچک‌های اچ‌دی، ال‌دی، دی‌ئی، قرص‌شیر دهی،‌یاسمین، یاز و مارلون و . . . هستند که پایه همه ‌آن‌ها همان هورمون‌های استروژن و پروژسترون می باشد و در غالب اسم کوچک‌های تجاری مختلف وارد بازار شده اند .

وی گفت: نوع استروژن و نوع پروژسترون این قرص‌ها می تواند از لحاظ فارماکولوژیکی دوز دارو فرق کند که درنهایت عملکرد همه ‌آن‌ها مشابه می باشد و با توجه به میزان هورمون‌هایشان به اسم کوچک‌های تجاری مختلف وجود دارند.

قرص های ضد بارداری چگونه مانع حاملگی می‌شوند؟ 

دکتر ستاری متخصص خواهران بیان کرد: هورمون های کنترل کننده تخمک‌گذاری (LH,FSH)توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شوند.

قرص‌های ضد بارداری با بالا بردن سطح هورمون های زنانه باعث می شوند بدن تشخیص دهد چون به اندازه کافی هورمون زنانه وجود دارد نیازی به ترشح دو هورمون اصلی LH,FSH نیست بنابراین سطح آن‌ها بسیار کاهش می یابد و تخمک‌گذاری متوقف می‌شود.

وی افزود: در واقع مکانیسم اثر بیشتر قرص‌های ضد بارداری همین توقف تخمک‌گذاری می باشد، اما بخش پروژسترونی نیز باعث کاهش ضخامت لایه داخلی رحم( اندومتر) میشود که این حالت باعث می‌شود اگر هم تخمک گذاری انجام شد جنین به راحتی داخل رحم ننشیند و دفع شود.

قرص‌های هورمونی فوایدی هم دارند؟ 

این متخصص خواهران با اشاره به مزایای این قرص ها بیان کرد: تصور اشتباهی در بین خانمها وجود دارد که قرص های جلوگیری باعث نازایی می‌شوند در صورتی که چنین نیست و با قطع مصرف‌ آن‌ها امکان حاملگی وجود دارد همچنین از دیگر مزایای آن‌ها می‌توان کاهش خطر عفونت و التهاب لگن، کاهش دردها و مشکلات ناشی از تغییرات هورمونی، از بین رفتن فشارها و تحریکات عصبی، درمان و تشکیل مجدد برخی کیست‌های تخمدان، کاهش درد ناشی از بیماری‌های اندومتریوز، کاهش بروز پوکی استخوان بعد از یائسگی، از بین رفتن آکنه‌های پوستی و کاهش خطر بروز بارداری خارج رحمی را برای خانم‌های سالم اسم کوچک برد.

عوارض شدید قرص‌های پیشگیری و افزایش نگرانی‌ها

بلافاصله پس از شیوع مصرف این قرص‌ها نگرانی در مورد عوارض این قرص‌های ضدبارداری بالا گرفته و با این حال مطالعات نشان داده که بسیاری از عوارض این داروها وابسته به دوز بوده و با کاهش دوز میزان عارضه ممکن است کمتر شود.

دکتر نوش‌آفرین ستاری می‌گوید: این قرص‌ها حتماً باید زیرنظر پزشک مصرف شوند چرا که در صورت ضروری بودن استفاده از آن‌ها پزشک مرتباً ماموگرافی و سونوگرافی انجام می‌دهد و تست دهانه رحم برمی‌دارد تا عوارض ناشی از آن‌ها را بتواند پیشگیری کند، اما مصرف طولانی مدت و خودسرانه اینگونه داروها عوارض شدیدی را می‌تواند به همراه داشته باشد.

وی، با اشاره به عوارض شدید قرص‌های جلوگیری عنوان کرد: از جمله عوارض این قرص‌ها در حین مصرف می‌توان لکه‌بینی همزمان با مصرف مرتب قرص، تهوع، استفراغ، تورم و دردناکی پستان‌ها، نفخ، تغییر دادن در تمایلات جنسی، تغییرات خلقی، خشکی چشم بخصوص در افرادی که از لنز برای عیوب انکساری استفاده می‌کنند، کمبود ویتامین‌های B6 و B12، سردردهای میگرنی و … را اسم کوچک برد.

بزرگترین نگرانی در مورد اثرات سرطان‌زایی در مورد سرطان سینه وجود دارد و وزارت بهداشت در باره خطر افزایش سرطان‌سینه در مصرف کنندگان هشدار داده می باشد.

این متخصص خواهران بیان کرد: در مطالعات اخیر نشان داده شده که ریسک افزایش سرطان سینه در مصرف قرص‌های ضدبارداری در خواهران جوان و میانسال می‌باشد که ۱۰ سال پس از قطع قرص‌ها این ریسک با فراد عادی برابر می‌شود با این حال در صورت بروز سرطان سینه در یک زن که هیچگاه این قرص‌ها را مصرف نکرده سرطان بیشتر محدود به سینه بوده و احتمال انتشار کمتر و درمان راحت‌تر خواهد بود، همچنین مصرف این نوع قرص‌ها باعث افزیش دو برابر ریسک سرطان‌گران رحم می‌شوند.

ممنوعیت‌های مصرف قرص‌های ضدبارداری

پزشک و مامای هر فرد در هنگام انتخاب روش جلوگیری از بارداری سؤالاتی را در زمینه عادات، وضعیت سلامت، سابقه پزشکی خود و خانواده می‌پرسد تا مطمئن شود روشی که برای هر فرد انتخاب می‌کند مناسب و بدون خطر می باشد.

دکتر ستاری، در این خصوص اظهار کرد: مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری برای افرادی که سیگاری هستند یا دیابت، فشار خون، ترمبوز و آمبولی ریوی، هپاتیت فعال و بیماری‌های کبدی، خون‌ریزی‌های نامشخص رحمی، بیماری‌های کیسه صفرا و … دارند و بدنشان مستعد برخی سرطان‌های حساس می باشد، ممنوع می‌باشد، زیرا مصرف این قرص‌ها بیماری آن‌ها را تشدید می‌کند و وضعیت نامطلوبی را برایشان رقم می‌زند.

وی افزود: بهترین جایگزین این قرص‌ها دستگاه آی یوری می باشد که هورمون زیادی را به بدن اضافه نمی‌کنند، بستن لوله‌ها به دلیل ایجاد ناباروری دائم چه برای خانم‌ها و چه آقایان زیاد توصیه نمی‌شود.

خون خودتان را غلیظ نکنید!

این متخصص خواهران در خصوص بالا رفتن فشارخون با مصرف قرص‌های ضدبارداری گفت: استفاده از قرص‌های هورمونی باعث افزایش فشارخون و غلیظ شدن آن می‌شود که این افزایش فشارخون در افراد با سنین بالاتر بیشتر می باشد لذا تجویز قرص‌ها از ۳۵ سالگی به بالا با احتیاط باید صورت گیرد و حتماً تحت نظر پزشک معالج باشد ازدیاد فشارخون بدون علامت بوده ولی احتمال دارد در ادامه مصرف با علائمی چون سردرد، خستگی، عصبانیت، طپش قلب و خونریزی از بینی نمایان شود.

وی عنوان کرد: غلیظ شدن خون با مصرف قرص‌های جلوگیری، لخته شدن خون در رگ‌های پا و قلب و مغز را منجر می‌شود که باعث بروز سکته‌های مغزی و گاهی قلبی می‌گردد.

همچنین دکتر سزاوار متخصص قلب در این باره می‌گوید: یکی از خطرات مصرف قرص‌های ضدبارداری افزایش لخته‌پذیری خون می باشد که می‌تواند لخته شدن در ورید‌های تحتانی، آمبولی، پرفشاری خون و سکته‌های قلبی را ایجاد کند و افرادی که در عین حال سیگار هم می‌کشند دو برابر سایر افراد در معرض ابتلا به مشکلات قلبی عروقی قرار دارند.

مصرف همزمان داروها با قرص‌های ضدبارداری خوب یا بد؟

دکتر چیت‌ساز، داروساز با اشاره به تداخل برخی داروها با قرص‌های ضدبارداری تصریح کرد: بعضی از داروهای گیاهی و شیمیایی می‌توانند اثربخشی قرص‌های ضدبارداری را کاهش دهند و برعکس بعنوان مثال مصرف همزمان آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضدافسردگی با قرص‌های جلوگیری اثر قرص‌های ضدبارداری را کاهش می‌دهد و اثر داروهای ضد فشارخون و آنتی دیاباتیک در مصرف تؤامان با قرص‌های ضدبارداری کمتر می‌شود، بنابر این در رابطه با تداخل قرص‌ها باید با پزشک مشورت نمود.

هورمون اضافی در بدنتان نگه ندارید

بنابر این استفاده از این قرص‌ها به مدت طولانی و بدون توقف اصلاً توصیه نمی‌شود همانطور که ذکر شد این قرص‌ها حاوی هورمون اتینیل استرادیول هستند و در واقع گروه اتینیلی که به این استردیول اضافه شده باعث می‌شود هورمون به مدت طولانی در بدن باقی بماند یعنی اگر قرص امروز قطع شود چند ماه طول می‌کشد تا کل دارو از بدن خارج شود بنابر این باید تحت نظر و اجازه پزشک به مصرف قرص‌های ضدبارداری بپردازند و در صورت تماشا علائمی از قبیل درد شدید قفسه سینه، درد شدید شکمی، تنگی نفس، تورم و درد در سابق یا ران پا، اختلالات بینایی، وجود توده در پستان و قرمزی یا برقان پوست فوراً موضوع را به پزشک خود گزارش دهید.