پرسش: نوزادی هشت ماهه دارم كه بعد از آزمایش غربالگری متوجه شدیم كه جزء افراد فاویسمی هست در صورتی كه نه در خانواده خودم و نه همسرم فاویسمی وجود ندارد حال سوالی كه دارم اینكه:

۱-چگونه كودک من به این بیماری مبتلا شده؟

۲-ایا محیطی كه بوی عطر در فضای ان پخش هست مثل مجالس عروسی برای نوزادم مضرر هست؟

۳-امكان داره كه این بیماری پس از مدتی از بین بود؟

پاسخ: فاویسم در اثر كمبود انزیمی به اسم کوچک گلوكز۶ فسفات دی هیدروژناز (G6pd) به‌صورت ارثی معمولا از مادر به پسر منتقل می‌شود . ژن این انزیم روی كروموزوم X سوار می‌شود، ولی اگر در این امر خللی پیش بیاید، فرد، مبتلا به فاویسم خواهد شد.

این بیماری در پسرها شایع‌تر هست، چون پسرها فقط دارای یك كروموزوم X و دختران دارای دو تا از این كروموزوم هستند. بنابراین اگر ژن انزیم اسم کوچک برده شده نقص داشته باشد، پسران را بیشتر گرفتار می‌كند.

اگر دو كروموزوم X دختران، گرفتار نقص این ژن باشد، یا اگر كروموزوم X سالم شان نتواند دختر را در مقابل X معیوب، سالم نگه‌دارد، دختران هم مبتلا به این بیماری می‌‌شوند، ولی تعداد مبتلایان پسر خیلی بیشتر هست.

باقلا از جمله مواد اكسیدان هست، یعنی موادی كه اكسیژن در انها زیاد تولید می‌شود. همین امر باعث می‌شود كه گلبول‌های قرمز فاویسمی‌ها در مقابل مواد اكسیدان از بین بروند یا پاره شوند.

حاصل این فرایند به‌صورت كم‌خونی شدید، اسهال و استفراغ، تهوع، زردی سفیده چشم، زردی پوست و خونی شدن رنگ ادرار خواهد بود.

گلبول های قرمز خون

داروهای اكسیدان مثل كوتریموكسازول و اسپیرین ، ویتامین K ، سولفامیدها، داروهای ضد‌ مالاریا، نفتالین، استامینوفن، حنا و داروهای متفرقه دیگر ممكن هست در این بیماران باعث همولیز یا شكسته شدن گلبول‌های قرمز شوند.

علائم این بیماری گاهی اوقات به این صراحت و واضحی نیست. حتی ممكن هست این بیماری با زردی، هپاتیت و كم‌خونی‌های دیگر اشتباه شود.

در خیلی از مواقع به‌خصوص در فصل بهار، پزشكان هم كم‌خونی‌های دیگر را با فاویسم اشتباه می‌گیرند و به كودك خون تزریق می‌كنند. در حالی‌كه ما همیشه می‌گوییم تزریق كار ساده‌ای نیست و حتی برای خود پزشكان نیز همراه با استرس هست، به‌خصوص اگر خون الوده باشد و خطر انتشار عفونت‌های مختلف را تسهیل كند.