چرا كودك از نوش جان کردن امتناع می كند و چه باید كرد؟
كودك معمولا غذای بخصوصی را برای مدتی دوست دارد و بعد ممكن است به غذای دیگری علاقه نشان دهد. یعنی كودك غذایی را كه تا دیروز دوست داشت و می خورد، امروز از خوردنش امتناع می كند.

امتناع كودك از نوش جان کردن ممكن است به دلایل زیر باشد:
    فعالیت زیاد و در نتیجه خستگی
    فعالیت كم و در نتیجه كمتر گرسنه شدن
    نخوابیدن
    كم بودن فاصله بین تنقلات با غذاهای اصلی
    اظهار نظر مبنی بر دوست نداشتن غذا توسط بزرگترها.

اما در عین حال این امر ممكن است وسیله ای باشد كه كودك می خواهد عدم وابستگی و استقلالش را نشان دهد. این خود بخشی از مراحل تكامل اوست. والدین اگر هیجان زده باشند و به كودك فشار بیاورند سبب كندی جریان ترشح معده كودك و مانع از هضم غذای وی می شوند. بعلاوه كودك از توجه والدین لذت می برد و می آموزد كه امتناع از نوش جان کردن، یكی از راه های جلب توجه آنان است. كودك معمولا غذای بخصوصی را برای مدتی دوست دارد و بعد ممكن است به غذای دیگری علاقه نشان دهد. یعنی كودك غذایی را كه تا دیروز دوست داشت و می خورد، امروز از خوردنش امتناع می كند. در این مورد، والدین با تغییراتی از قبیل تغییر در درجه حرارت و یا نوع پخت، یا شكل غذا (به عنوان مثال دادن شیر گرم یا سرد، دادن تخم مرغ آب پز یا نیمرو و… ) و تعریف و تمجید از غذا می توانند آن را مورد پسند و دلخواه كودك كنند. اگر كودك باز هم از نوش جان کردن امتناع كرد، والدین باید صبور باشند و كودك را به اجبار وادار به نوش جان کردن نكنند و پس از تمام شدن غذا، بشقاب او نیز با سایر بشقاب ها برداشته شود. بدین ترتیب هم كودك یاد می گیرد كه زمان صرف غذا نامحدود نیست و هم باعث می شود در وعده غذایی بعد، به اندازه كافی گرسنه باشد و غذا بخورد. نتایج مطالعات نیز نشان داده است كه دریافت انرژی هر كودك از یك وعده غذایی به وعده دیگر بسیار متفاوت است ولی كل انرژی دریافتی روزانه بطور قابل توجهی ثابت است. بدین معنی كه معمولا كودك كمبود كالری و مواد مغذی در یك وعده را، در وعده بعد جبران می كند. لذا وظیفه والدین انتخاب و ارائه مواد غذایی مغذی و مناسب است.

اگر كودك به نوش جان کردن بعضی از غذاها علاقه نشان نمی دهد چه باید كرد؟
اگر كودك علاقه كافی برای نوش جان کردن بعضی از انواع غذاها را ندارد مادر باید آن غذا را به روش های مختلف درست كند تا همان ماده غذایی با مزه و طعم جدید مورد استفاده كودك قرار گیرد و اگر باز هم از نوش جان کردن امتناع كرد می توان از جانشین های آن ماده غذایی استفاده نمود.

بعضی از مادران شكایت دارند كه كودكشان گوشت تكه یا تخم مرغ نمی خورد و یا شیر كم می خورد و یا شیرینی زیاد طلب می كند. در زیر چند پیشنهاد برای راهنمایی این مادران اورده شده است.

برای كودكانی كه گوشت تكه ای نمی خورند:
بهتر است گوشت را به قطعات بسیار كوچك و ریز تقسیم كنید كه به خوبی پخته شود مثلا به صورت حلیم گندم درآید.
قطعات بسیار ریز گوشت را مخلوط با حبوبات كاملا بپزید و نرم كنید. همراه با یك قاشق غذا خوری روغن زیتون و یك قاشق مرباخوری آب لیمو ترش یا آب نارنج تازه به كودك بدهید.
گوشت چرخ كرده را به صورت كوفته قلقلی درآورید یا به صورت مخلوط با گوجه فرنگی بجای سس روی ماكارونی بریزید یا كتلت (مخلوط كوشت و سیب زمینی و تخم مرغ) به شكل های كوچك و زیبا تهیه كنید و یا به صورت مخلوط با آب گوجه فرنگی و لوبیا و برنج (لوبیا پلو) بپزید.
از گوشت مرغ یا ماهی استفاده كنید.
اگر كودك هیچیك از انواع گوشت را نمی خورد از جانشین های آن استفاده كنید؛ مثل زرده تخم مرغ، سفیده تخم مرغ، عدس، پنیر با بادام یا گردو، لوبیا چیتی پخته شده، بادام زمینی بدون پوست، شیر و ماست.
برنج را در آب گوشت یا مرغی كه می پزید بریزید و به صورت كته نرم، با انواع سبزی ها یا عدس ، به او بدهید.
كودكانی كه اصلا گوشت نمی خورند باید از نظر دریافت آهن مورد توجه باشند.

برای كودكانی كه تخم مرغ سفت شده را نمی خورند:
تخم مرغ سفت شده را با كمی كره یا شیر نرم كنید.
زرده و سفیده تخم مرغ را بزنید و داخل سوپ بریزید و بگذارید چند جوش بزند.
زرده و سفیده تخم مرغ را با كمی شیر (۲ قاشق غذاخوری) مخلوط كرده و در روغن بپزید (خاگینه)
سیب زمینی پخته شده و تخم مرغ سفت شده را رنده كنید و به آن كمی كره یا روغن زیتون بزنید (تقریبا مثل سالاد الویه ولی بدون سس مایونز) یا به آن ماست و روغن زیتون یا كمی شیر اضافه كنید.
تخم مرغ را بزنید و با نصف استكان ماست در ته قابلمه ای كه برای او كته درست می كنید بریزید (مثل ته چین)
ماكارونی را بپزید، آب كش كنید، یك تخم مرغ را بزنید و با یك استكان شیر مخلوط كنید، كمی پنیر در آن رنده كنید و با ماكارونی دم كنید.
تخم مرغ را بزنید و با كمی خامه و آب لیمو به سوپ او اضافه كنید و بگذارید بپزد (از مصرف تخم مرغ خام یا نیم پز پرهیز كنید).

برای كودكانی كه شیر مادر یا هیچ شیر دیگری را نمی خورند:
ماست را جانشین شیر كنید و دوغ و ماست را در وعده های غذایی كودك بگنجانید.
در بعضی از غذاها از شیر استفاده كنید. مثلا آرد و كره و شیر را به سوپ اضافه كنید. ماكارونی و شیر و پنیر درست كنید. به كودك شیر برنج و فرنی بدهید.
با شیر و كره و پنیر و كمی آرد، سس درست كنید و روی ماكارونی یا روی سبزی های پخته شده بریزید.

برای كودكانی كه سبزی یا میوه نمی خورند:
كودكان ممكن است در این سن یك نوع میوه یا سبزی را نخورند و نوع دیگر را بهتر بپذیرند. هر كدام را كه بهتر می خورند بیشتر بدهید. اما گهگاه سبزی ها یا میوه هایی را كه نمی خورند باز امتحان نموده و پیشنهاد كنید.
سبزی هایی مثل كرفس و هویج را بپزید (نه خیلی زیاد كه له شود بلكه كمی ترد باشد) و بگذارید كودك آن را با دست بردارد و بخورد.
سبزی ها را ریز كرده و در سوپ او بریزید.
كمی ماست چكیده بر روی سبزی های پخته بریزید یا سبزی را با نان و پنیر به او بدهید.
اگر میوه نمی خورد، آن را رنده كرده یا به تكه های كوچك تقسیم كنید و با كمی خامه یا ژله به او بدهید (مثل سالاد میوه)؛ یا در تهیه ژله به جای آب، آب میوه بریزید؛ یا ژله درست كنید و تكه های بسیار كوچك میوه را به ژله اضافه نمائید (فراموش نكنید میوه و سبزی ها را قبل از مصرف خوب شسته و ضد عفونی نمائید).

برای كودكانی كه شیرینی زیاد می خورند:
چون عادت به نوش جان کردن مواد شیرین از كودكی ایجاد می شود، لذا برای پیشگیری از ایجاد این عادت باید:
خرید شیرینی و درست كردن غذاهای شیرین را كاهش دهید.
در غذاهای شیرینی كه استفاده می كنید، شكر كمتری استفاده نمائید.
مواد شیرین مثل بستنی و شكلات را به عنوان جایزه به كودك ندهید بلكه مقدار كمی از آن را جزو برنامه غذاییش بگذارید. از عكس برگردان یا برچسب های رنگی بعنوان جایزه استفاده كنید.
مراقب دندان های كودك نیز باشید و بعد از مصرف مواد شیرین حتما دندان های او را مسواك بزنید.

نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار شما قرار می‌دهد.