پرسش: من سه ماهه باردارم و دچار دیابت بارداری شده ام قدم ۱۶۰ با وزن ۷۹ كیلو هستم چه غذایی مصرف كنم كه در۱  هفته دیابتم كاهش پیدا كند.

پاسخ: برای كنترل دیابت بارداری اقدامات به شرح زیر توصیه می گردد:
پایش منظم سطح قند خون در طی روز (در مراحل اولیه توصیه می گردد كه ۴ بار در روز قند خون را با دستگاههای اندازه گیری قند خون كنترل نمایید: قبل از صبحانه و ۲ ساعت پس از هر وعده غذایی، برخی مواقع پایش قند خون قبل از همه وعده های غذایی نیز ممكن می باشد لازم گردد. البته بعد از طی مرحله حاد نیاز به این میزان اندازگیری نخواهد بود) در ناشتا باید زیر ۹۵ و ۲ ساعت بعد از غذا زیر ۱۲۰ باشد.

بررسی ادرار به منظور وجود كتونها (یك نوع اسید كه وجود ان در ادرار نشان می دهد دیابت شما تحت كنترل نمی باشد)
نظم غذایی یكی از مهمترین موارد در كنترل قند خون در طی ساعات روز خواهد بود. بر همین اساس از باید دریافت كالری تان را در چند نوبت در طی روز توزیع كنید.
پس از كسب اجازه پزشك معالجتان، فعالیت بدنی و ورزش داشته باشید. داشتن پیاده روی به طور منظم در كنترل سطح قند خون بسیار مفید خواهد بود. برای جلوگیری از بروز عوراض در تعیین و نوع فعالیت بدنی حتما با پزشكتان مشورت نمایید.

روند افزایش وزنتان را بررسی كنید. در طی دوران بارداری میزان افزایش وزن باید بین ۷- ۱۴ كیلو باشد. در افرادی كه بارداری را با چاقی و افزایش وزن اغاز می نمایند این میزان افزایش وزن بویژه در صورت ابتلا به دیابت بارداری باید حداقل باشد.
افزایش فشار خونتان را كنترل كنید.

بعضی از خواهران فقط ۳۰ گرم یا كمتر كربوهیدرات را برای صبحانه تحمل می كنند. (معادل ۱ كف دست نان سنگك یا ۲ عدد ساقه طلائی). استفاده از وعده های غذایی كوچك تر و بیش تر (۶-۴ وعده در روز) باعث می شود، قند خون بدون نیاز به انسولین تزریقی، كنترل شود.

چربی اشباع (روغن جامد و چربی حیوانی) را حذف كنید. دریافت چربی غیراشباع مثل روغن های مایع گیاهی و مغزها و … در این رابطه اثر حفاظتی دارد.
استفاده از توصیه هاى زیر برای یك بیمار دیابتی، مى تواند بسیار مفید باشد:
– استفاده از فیبرهاى محلول زمان لازم براى جذب قند خون را افزایش داده و از افزایش ناگهانى قند خون پس از مصرف وعده غذایى جلوگیرى مى كند. پس مصرف یك عدد سیب با پوست، حبوبات و سبزى هاى سرشار از فیبر به شما در كنترل قند خون كمك بزرگى مى كند. منابع غنی از فیبر محلول عبارتند از : سیب، مركبات مثل پرتقال، لیمو و گریپ فروت، توت فرنگی و غلات سبوس دار .

– تا جایی كه ممكن می باشد از مصرف كربوهیدرات هاى ساده ( قند، شكر، شیرینى، مربا، ارد سفید، ژله، اب نبات و…) پرهیز كنید و بیشتر كربوهیدرات های پیچیده را مصرف كنید، البته این بدان معنا نیست كه هرگز قند مصرف نكنید.
– بهترین شكل مصرف نان، استفاده از نان سبوس دار ان می باشد و بهترین گزینه ها استفاده از نان سنگك و نان جو می باشد.

-از مصرف چربى زیاد باید پرهیز كرد، زیرا چربى زیاد سرعت سقوط بدن به طرف بیمارى دیابت را تسریع مى كند، به خصوص چربى هاى اشباع( جامد ) كه بر توانایى تاثیر انسولین بر متابولیسم قند تاثیر منفى مى گذارد. بنابراین توصیه به شما این می باشد كه چربى هاى مرئى گوشت ها(چربى هایى كه با چشم دیده مى شوند) و پوست مرغ را حتماً جدا كرده و مصرف سینه مرغ را به ران مرغ و سایر قسمت ها ارجحیت دهید.

-كباب كردن، بخارپز كردن و روش هاى پخت سریع را بر سرخ كردن در روغن ارجحیت بدهید.
– میل کردن ماهى احتمال ابتلا به دیابت نوع دوم را ۵۰ درصد كاهش می دهد. ماهى سرشار از اسیدهای چرب اُمگا- ۳ می باشد، بنابراین مصرف ماهی به میزان حداقل دو بار در هفته و هر بار ۹۰ گرم بسیار توصیه مى شود. البته بیماران دیابتی نباید از كپسول هاى روغن ماهى جز با تجویز پزشك استفاده نمایند، زیرا تنظیم قند خون انها را مختل مى كند.
– پیاز و سیر ( در صورت عدم استفاده از اسپیرین و نداشتن مشكلات گوارشى در رابطه با مصرف سیر ) از قدیمى ترین مواد غذایى هستند كه از نظر كنترل بیمارى دیابت مورد توجه بوده و تحقیقات جدید این موارد را تاكید كرده می باشد (خام و پخته انها تفاوتى ندارد). پیاز با تاثیر بر سوخت و ساز گلوكز در كبد و یا افزایش سطح انسولین و یا بالاخره افزایش اثر كیفى انسولین براى كاهش قند خون مفید باشد.

– كلم بروكلى از سبزى هاى بسیار مفید می باشد كه منبع غنى كروم می باشد و به تنظیم قند خون در محدوده مطلوب بسیار كمك مى كند. جو نیز از نظر كروم غنى می باشد. از دیگر مواد غذایى حاوى كروم مى توان به مغزها ، قارچ خوراكى ، سبوس غلات، ریواس و مخمر اشاره كرد.
-لبنیات مصرفى شما باید از نوع كم چرب باشد. ماست و شیر پر چرب ، خامه ، پنیرهاى پرچرب (گودا، پیتزا و…) ، سرشیر و كره را از رژیم غذایى خود حذف كنید.

-انتى اكسیدان ها شامل ویتامین های C , E و بتاكاروتن از مواد بسیار مهم براى حفاظت از سلول هاى بتا (سلول هاى تولید كننده انسولین) هستند، بنابراین از منابع حاوى این ویتامین استفاده كنید. ویتامین C در سبزیجات و میوه های تازه و بیشتر در مركبات( پرتقال، گریپ فروت، انواع لیمو و نارنگی )، كیوی ، انواع توت، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای، هندوانه، طالبی ، توت فرنگی، سیب زمینی و سبزیجات برگ سبز موجود می باشد. بهترین منبع ویتامین E اجیل و روغن های گیاهی مثل : روغن جوانه گندم ، افتابگردان، بادام، گردو، فندق، ذرت و زیتون می باشد. بتاكاروتن ( پیش ساز ویتامین A) در میوه هاى رنگى به خصوص زرد و نارنجى و سبزى هاى سبز تیره وجود دارد؛ مثل سیب زمینی شیرین، هویج، اسفناج، كدو حلوایی ، طالبی، زرد الو ، كلم بروكلی، گریپ فروت قرمز.
پس میوه ها و سبزى های خام ( اگر مشكل گوارشى ندارید ) بهتر از انواع پخته انها و انواع پخته بهتر از انواع منجمد و بخارپزى كه بخار ان خارج مى شود یا اب ان دور ریخته مى شود، می باشد.

– میل کردن میوه ها با پوست باعث افزایش تدریجى قند خون مى شود. جالب می باشد بدانید كه بیشتر ویتامین ها و مواد معدنى در لایه هاى نزدیك به پوست میوه ها قرار دارند، پس میوه هایى را كه مى شود با پوست خورد با پوست میل كنید و مصرف میوه هاى بسیار شیرین را ممنوع و یا بسیار كاهش دهید؛ مثل موز، انجیر، خربزه، انگور شیرین و… .

– برخى از ادویه ها فعالیت انسولین را تشدید مى كنند. تحقیقات ثابت مى كند كه مصرف دارچین ، میخك ، زردچوبه (براى پیشگیرى از گرفتگى عروق و الزایمر نیز مفید می باشد) و برگ بو، فعالیت انسولین را تا سه برابر افزایش مى دهند كه در بین انها اثر دارچین از بقیه بیشتر می باشد، طورى كه پاچیدن مقدار كمى دارچین روی غذاهاى شیرین فعالیت انسولین را افزایش داده و مانع از افزایش قند خون مى شود.

– مصرف ۸ – ۷ لیوان اب در روز را به شما توصیه مى كنم.
– غذایى كه اهسته تر هضم مى شود ، قند را اهسته تر وارد خون كرده و ان را خیلی افزایش نمی دهد. غذایى كه به صورت قطعات بزرگتر باشد، خیلى اهسته تر از غذاهاى نرم ( پوره شده) هضم مى شوند. غذاى پخته سریع تر از غذاى خام هضم مى شود و غذایى كه رطوبت داشته باشد، خیلى سریع تر از غذاى خشك ( ذرت بوداده در برابر اب پز ) هضم مى شود.

– با توجه به تاكید فراوان در مورد كاهش مصرف نمك در این بیماران ، توصیه مى شود نمكدان را سر سفره نیاورید . برچسب ماده غذایى را از نظر مقدار نمك بخوانید و براى طعم دهى به غذاها از چاشنى هاى سالم استفاده كنید. پنیرها را در اب بگذارید و مصرف مواد غذایى فراورى شده نظیر سوسیس و كالباس را بسیار محدود یا حذف كنید.

– سایر سبزی های مفید برای این بیماران شامل: مرزه، كلم ، كدو سبز، شلغم و تره می باشد.
– مصرف میوه هایى مثل توت فرنگى ( قند ان لوولوز می باشد و داراى مقدار زیادى اسید سیالیك می باشد)، خرما ( البته با احتیاط )، گلابى ، گیلاس و سیب به خصوص با پوست را فراموش نكنید.
– سویا ماده غذایى مفید و موثرى می باشد كه علاوه بر قند خون، بر چربى هاى خون هم اثر شگفت انگیزى دارد . پس از مصرف ان غافل نشوید.

-سعی كنید برنامه غذایی خود را به طور منظم تنظیم كنید. به نحوی كه هر روز در ساعات معینی غذا بخورید.
– روزانه بین ۴ تا ۵ وعده غذا بخورید. اما حجم هر وعده را كاهش دهید.
– حتما قبل از صرف غذا از سالاد بدون سس یا موادغذایی كم كالری مانند كاهو، كرفس و سوپ های ساده و كم كالری استفاده كنید.
-از مصرف اب میوه در صبح و به صورت ناشتا خودداری كرده و به جای ان در طول روز از میوه تازه استفاده كنید.
– از نوشیدنی ها و دسرهای بدون قند استفاده كنید.
-ارد گندم كامل را جانشین ارد سفید كنید.

نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.

براي عضويت در خبرنامه ني ني بان و اطلاع از بهترين و پربيننده ترين مطالب، کافي می باشد يک بار فرم عضويت ما را از اينجا پر کنيد.