از چه سنی باید به فرزندمان مسواک زدن را آموزش دهیم و بهتر ین نحوه آموزش آن به اطفال چگونه هست؛ وظیفه والدین در این زمینه چیست و چرا این امر از نظر دندانپزشکان مهم و حائز اهمیت هست و باید از سنین کودکی آغاز شود؟

هنگامی‌که کودک به سن ۲ یا ۳ سالگی می‌رسد زمان آن فرارسیدهاست تا نحوه مسواک زدن و مراقبت از دندان‌ها را به او بیاموزید. هرچند آموزش‌های اولیه تکنیکهای بهداشت دهان و عادت‌های آن در دوران نوپایی آغاز می‌شود اما این آموزش‌ها و مراحل آن تأثیر بسیار خوبی در دوران نوجوانی و جوانی کودک دارد. حتی قبل از اینکه دندان‌های اولیه کودک سر بزند والدین باید عادات خوب بهداشت دهان و دندان را در منزل تمرین کنند. مسواک زدن برای کودک باید از نوزادی شروع شود. در نوشته پیش درباره راه‌های آموزش مسواک زدن به کودکان نوپا مطالبی آورده شد، در ادامه چند راهکار آمده هست:

مسواک زدن کل سطح دندان کودک نوپای خود را به‌تدریج آغاز کنید. سپس کم‌کم کل سطوح دندان‌ها را با مسواک پوشش دهید زمانی که مشغول مسواک کردن دندان‌های او هستید با او صحبت کنید و برایش مراحل مسواک زدن و کارهایی که انجام می‌دهید را توضیح دهید. تا سن ۷ سالگی به همین روش ادامه دهید و در مسواک زدن دندان‌ها به او کمک کنید اما در این رده سنی سعی کنید مسئولیت مسواک زدن را بر عهده خودش بگذارید.

بهتر هست در هنگام مسواک زدن مثل زمانی که می‌خواهید به او غذا بدهید با کودک بازی کنید. سعی نکنید به‌زور دهان کودک را بازکنید. به او فرصت دهید تا عمل مسواک زدن را دوست داشته باشد. تعدادی هدیه و چیزهای تشویقی آماده کنید و زمانی که او اجازه داد شما دندان‌هایش را مسواک بزنید آن‌ها را به کودک بدهید.

پشت سر کودک خود، روی زمین بنشینید و از او بخواهید دراز کشیده و سرش را در دامان شما بگذارد به‌این‌ترتیب شما می‌توانید تمام دندان‌های او را ببینید و به‌راحتی به دندان‌های بالا و پایین او تسلط پیدا کنید. زمانی که سرش را چرخاند یا به‌اصطلاح لول خورد مسواک را دردهانش در همان مسیر حرکت دهید.

اگر کودک در برابر این عوض و قبول مسئولیت مقاومت می‌کند، برای آسان‌تر کردن این روند، از راهکارهای زیر استفاده کنید:
۱. توقع زیادی از کودک نداشته باشید. به‌احتمال‌زیاد کودک شما قادر نخواهد بود فواصل بین لثه و دندان‌ها و شکاف‌های ریز  را به‌خوبی تمیز کند. نگران نباشید چون در حال حاضر باید تمرکز شما بیشتر بر شکل‌دهی عادت مسواک زدن باشد و لازم نیست در مورد تکنیک‌های صحیح مسواک زدن سختگیری کنید. هر چه کودک بیشتر تمرین کند، سریع‌تر پیشرفت خواهد کرد.

۲. به کودک اجازه بدهید خودش ابزار لازم را انتخاب کند. کودک را همراه خودتان به فروشگاه ببرید و به او اجازه بدهید مسواک و خمیردندانش را خودش انتخاب کند. مسواک‌هایی که دسته‌های رنگی دارند ممکن هست برای شما جذابیتی نداشته باشند اما در مورد کودک مانند مشوقی برای مسواک زدن عمل می‌کنند. برای اینکه مطمئن شوید کودک طعم خمیردندان را هم دوست دارد، انتخاب آن را نیز به کودک بسپارید.

۳. به‌نوبت مسواک بزنید. اگر واقعاً نگران این هستید که در روند یادگیری مسواک زدن و انتقال مسئولیت انجام آن به کودک، دندان‌های او به‌خوبی تمیز نمی‌شوند، می‌توانید به‌نوبت دندان‌های کودک را مسواک بزنید. مثلاً می‌توانید مسئولیت شستن صبحگاهی دندان‌ها را به کودک بسپارید و شب‌ها خودتان این کار را انجام دهید. با این روش، کودک صبح‌ها فرصت دارد شستشوی دندان‌ها را تمرین کند و شب‌ها می‌تواند فن های صحیح مسواک زدن را از شما یاد بگیرد.

۴. هنگام مسواک زدن دندان‌های کودک، سعی کنید این کار را به‌آرامی و بدون عجله انجام دهید تا لثه‌های او آزرده نشود و لطفاً هرگز تهدید نکنید که اگر مسواک نزنی تو را پیش دندان‌پزشک می‌برم! در بسیاری از موارد، ریشه ترس کودکان در همین تهدیدها نهفته هست.

۵. همراه کودک مسواک بزنید. وارد عمل شوید و زمانی که کودک مشغول تمیز کردن دندان‌هایش هست، او را همراهی کنید. همراهی با کودک ممکن هست کودک را به‌صرف زمان بیشتر برای مسواک زدن تشویق کند و باعث شود دندان‌هایش را بهتر و دقیق‌تر مسواک بزند. علاوه بر این شب‌ها فرصت مناسبی هستند تا کودک عادت کند یک‌بار در روز و قبل از مسواک زدن، نخ دندان بکشد.

۶. یک مشوق پیدا کنید. از دندان‌پزشک کودک بخواهید به خاطر اینکه کودک دندان‌هایش را مسواک می‌زند، به او جایزه بدهد. تشویق از جانب فردی که منبع قدرت هست و روپوش سفید به تن دارد، کودک نوپا را به ادامه این روند تشویق می‌کند.

۷. یک روش مؤثر این هست که به کودک اجازه دهید که او دندان‌های شما را مسواک بزند. شما در طول این مدت باید بخندید و نشان دهید که او چه‌کار جالبی انجام می‌دهد.

درنهایت باید گفت که کودک در همه زمینه‌ها از پدر و مادر تقلید می‌کند. اگر شما مسئله مسواک زدن و بهداشت دهان را جدی بگیرید، مطمئن باشید کودک هم علاقه‌مند می‌شود از شما پیروی کند