پرسش: برادرم ۲ سال و ۲ ماه سن دارد و قد او ۸۸ سانت هست و با توجه به قدی که شما برای کودکی ۱ ساله گفتید پس قد او خیلی کوتاه هست. چه می توان کرد؟

پاسخ: دوست عزیز قد برادر شما با این سن مناسب و روی خط استاندارد هست.
نکات مهمی را که در تغذیه سال دوم زندگی باید رعایت کنید را برایتان ذکر می کنم.
– دفعات تغذیه به غیر از شیرمادر ۴ تا ۵ بار در روز هست. اگر از شیر پاستوریزه استفاده می کنید حدود ۳ لیوان در روز مورد نیاز هست.

– هنوز باید در غذا تغییراتی داد تا هضم آن آسانتر باشد ؛ زیرا اگر غذا یکباره و به صورت آنچه که در سفره خانواده هست به کودک داده شود، ممکن هست هضم آن برای او مشکل باشد. مثلا بهتر هست. برنج به صورت کته و کاملاً نرم شده باشد. می توان ان را با کمی اب خورش نرم وله کرد وبه کودک داد.

– نیاز کودک به کلسیم و پروتئین توسط شیر و مقدار ماست پاستوریزه ای که در روزمی خورد تامین می شود.

– سفیده تخم مرغ کم کم به همان صورت که درمورد زرده تخم مرغ شروع شده بود به صورت کاملا پخته و سفت شده شروع ، و به تدریج یک سفیده کامل مصرف شود. می توان یک روز در میان یک تخم مرغ کامل به کودک داد.

– کودک فعالانه در غذا نوش جان کردن دخالت داشته باشد و خود غذا را با دست یا قاشق کوچک بردارد و به دهان ببرد.

– از ۱۱ ماهگی به بعد ، زمان انتقال از غذاهای مخصوص به غذای سفره خانواده هست.
– حبوبات از مواد غذایی دارای پروتئین، کربوهیدرات و املاح هست. درسال دوم به تدریج بر تنوع حبوبات مصرفی بیفزایید. می توانید آن ها را به صورت کاملاً پخته شده همراه با سیب زمینی و با روغن یا کره و ترجیحاً روغن زیتون به کودک بدهید.

– باید توجه داشت که هنوز هم معده کودک کوچک هست و نباید ان را با مقدار زیادی میوه یا اب میوه پر کرد.
– به کودک یک ساله تا دو ساله تنقلاتی مثل پفک، شکلات، چیپس و… نباید داده شود و در صورتی که فعالیت کودک زیاد باشد بستنی ، خرما، بیسکوئیت، بادام و پسته بو نداده ولی ریز شده بعد از غذا به او داده شود تا جای وعده های اصلی غذا را نگیرد.

– در طول سال دوم ، مصرف ویتامین های A وD و قطره آهن باید ادامه داشته باشد و این مشکل که آهن موجب سیاهی دندان ها می شود نباید مانع مصرف آن شود بلکه باید قطره را با قاشق چایخوری در عقب دهان کودک ریخت و متعاقب آن به او آب داد و با پارچه ای تمیز روی دندان های کودک را تمیز کرد.

– در اواخر سال دوم احساس استقلال کودک بیشتر می شود ، خودش غذا می خورد و از همه ی غذاهای سفره خانواده به دلخواه انتخاب می نماید. مادران دراین مرحله از این زندگی باید به مصرف مواد غذایی کافی و پر انرژی که برای رشد کودک لازم هست، توجه نمایند.

باید از شش گروه مواد غذایی استفاده کنید.
۴واحد از گروه نان و غلات (نان یک کف دست-برنج یا ماکارونی پخته
نصف لیوان-غلات پخته نصف لیوان-غلات اماده ۳۰ گرم)
۳ واحد از سبزیجات (سبزیجات خام یک لیوان-سبزیجات پخته یک دوم لیوان)
۲ واحد میوه ( هر واحد میوه تازه =یک عدد میوه متوسط)
۳-۲واحد گروه شیر و لبنیات (شیر ۱لیوان -پنیر ۶۰گرم)
۲ واحد گروه گوشت( گوشت قرمز، مرغ یا ماهی۹۰- ۶۰ گرم
حبوبات پخته=نصف لیوان-تخم مرغ یک عدد-کره بادام زمینی دو قاشق غذاخوری)
توصیه می شود. غذاهایی که چربی و قند بالایی دارند، بایستی به مقدار متعادل مصرف شوند.

میان وعده ها :
میان وعده ها بخش مهمی از انرژی و مواد مغذی مورد نیاز کودکان را تشکیل می دهند.
بچه ها به دلیل داشتن معده کوچک، نمی توانند در یک وعده مقدار زیادی غذا بخورند. به همین دلیل مصرف میان وعده برای انها ضروری هست که بایستی دارای مواد مغذی باشند.

کودکان در میان وعده نباید هله و هوله مانند چیپس و پفک و… مصرف کنند یا نوشابه های شیرین و خوراکی های فاقد مواد مغذی و پر کالری بخورند. زیرا این غذاها باعث کاهش اشتهای کودک خواهد شد که در اثر دریافت کم مواد غذایی ، دچار کاهش رشد خواهد شد.

غذاهایی برای میان وعده ها :
– موز بصورت شیرموز، دسر یا خود میوه
– نان و پنیر
– انواع سبزیجات پخته مثل هویج ، کدو سبز
– میوه های تازه
– بیسکوئیت
– شیر بصورت ساده، شیرموز، شیرکاکائو ، شیر و عسل یا شیر و خرما.

سبزیجات خام و برگه میوه ها مثل برگه زردآلو در کودکان ۴ سال به بالا مصرف شود، چون امکان خفه شدن کودک زیر ۴ سال با آن ها وجود دارد. کودک تمایل دارد همیشه فقط یک نوع غذا بخورد که به نظر برسد به دلیل راحتی انتخاب و اشنایی با آن باشد.

مهم ترین کار این هست که به کودک یاد دهید که انواع مواد غذایی را مصرف کند. علایق غذایی هر کودک مربوط به خود اوست. اوقات صرف غذا بایستی اوقات خوش و راحتی باشد و نباید کودک را مجبور به غذا نوش جان کردن کنید و با او دعوا کنید، چون در این صورت نمی تواند عادات صحیح غذا نوش جان کردن را یاد بگیرد.

بعضی توصیه های کاربردی برای کودکان شامل موارد زیر هست:
– فقط در ابتدا یک یا دو قاشق پُر غذا به کودک بدهید یعنی قاشق های بعدی معمولی باشند.
– سعی کنید غذاهای جدید را طوری تهیه کنید که تا طعم غذاهای قبلی را داشته باشند.
– مقدار واحدهای غذایی مورد نیاز کودکان را یاد بگیرد.
– غذاهای جذاب و خوش طعم برای کودک تهیه کنید.
– کودک اغلب غذاهای دست خورده و مخلوط را دوست ندارد.
– به کودک اجازه ندهید بین وعده های غذایی و میان وعده ها مرتب چیزی بخورد ، زیرا باعث کاهش اشتهای او در موقع صرف وعده اصلی غذا خواهد شد.
– کودک را مجبور به نشستن در سر سفره غذا تا اتمام غذایش نکنید؛ یعنی نگویید باید تمام غذایت را بخوری، بعد از سر سفره بلند شوی.

وعده های غذایی کودکان :
اوقات صرف غذا فرصت مناسبی هست تا کودک حرف زدن و مهارت های اجتماعی را یاد بگیرد و شخصیت مستقلی داشته باشند.
این لحظات نباید به میدان جنگی تبدیل شود تا به اجبار به کودک غذا بدهیم.
یکی از مهم ترین وعده های غذایی که نقش مهمی در حفظ سلامتی کودک دارد ، صبحانه می باشد.

مکمل ویتامین ها و املاح :
کودکانی که غذاهای متنوعی از تمام گروه های غذایی هرم مصرف می کنند، بدون نیاز به مصرف مکمل می توانند نیازهای تغذیه ای خود را تامین کنند. زیرا غذاهای مختلف علاوه بر ویتامین و املاح سایر مواد مغذی را نیز برای بدن تامین می کنند که این روش، بهترین راه تامین نیازهای غذایی هست.
موفق باشید.