بی انگیزگی ممکن است ناشی از استرس، تغییرات زندگی یا بیماری‌های روانی مانند اختلال سازگاری یا افسردگی باشد. انگیزه پایین را می‌توان با فعالیت‌هایی که برون‌داد دوپامین را افزایش می‌دهند، مانند ورزش بدنی، فعال ‌سازی رفتاری، ذهن آگاهی، روان ‌درمانی و مصرف برخی از داروها برطرف کرد. 

در این مقاله می‌خوانید:

• انواع بی انگیزگی
• ۱۰ روش غلبه بر تنبلی

انواع بی انگیزگی

انواع از دست دادن انگیزه به علت آن برمی‌گردد، در این‌جا چند دلیل احتمالی وجود دارد که می‌تواند شما را تحت تاثیر قرار دهد:

تنبلی ناشی از اختلال سازگاری

بعضی از افرادی که با اختلالات سازگاری دست و پنجه نرم می‌کنند، ممکن است انگیزه خود را از دست بدهند. این افراد ممکن است دچار استرس یا تغییرات عمده‌ای در زندگی خود شوند که توان سازگاری با آن‌ها را نداشته باشند. در نتیجه، در حفظ روال عادی زندگی خود با مشکل مواجه می‌شوند و حتی نمی‌توانند کارهای روزانه یا چیزهایی که از آن‌ها لذت می‌برند را مثل سابق انجام دهند. به همین دلیل ممکن است از بیرون به اشتباه مانند افراد تنبل به نظر برسند. 

بیشتر بخوانید: آیا بی انگیزگی باعث تنبلی کودکان می شود؟

اهمال کاری ناشی از استرس

انگیزه پایین اغلب زمانی ایجاد می‌شود که شما با یک عامل استرس زای مزمن درگیر هستید.

انگیزه پایین اغلب زمانی ایجاد می‌شود که شما با یک عامل استرس زای مزمن درگیر هستید و توان تغییر آن را ندارید. به این حالت، استرس سمی گفته می‌شود و می‌تواند به چرخه‌ای تبدیل شود که شما از آن راه فراری نداشته باشید. در نتیجه عدم اشتیاق نداشتن شما برای زندگی ادامه می‌یابد که می‌تواند باعث کاهش خواب و عدم مراقبت از خود شود و شما را در یک چرخه معیوب و مخرب گیر بیندازد. 

بی انگیزگی ناشی از خستگی

اگر هر روز مجبور هستید که حجم زیادی از کار را در یک مدت زمان محدود انجام دهید، ممکن است احساس به تنگ آمدن داشته باشید. با چنین شرایطی، طبیعی است که هر کدام از وظایف خود در روز را با انگیزه کم شروع کنید؛ به خصوص اگر درست نمی‌دانید که دقیقاً باید کدام کار را اول انجام دهید. این می‌تواند یک چرخه ناامید کننده باشد و اضطراب شما را به طور قابل توجهی افزایش دهد. هم‌چنین می‌تواند باعث بی انگیزگی و بی علاقگی شود. 

بیشتر بخوانید: دلایل روانی تنبلی چیست؟

تنبلی ناشی از فرسودگی شغلی

اگر فردی به جمع همسالان خود احساس تعلق نداشته باشد، در خطر مواجهه با فرسودگی شغلی است.

فرسودگی شغلی زمانی ایجاد می‌شود که شما در نتیجه کار خود دچار خستگی عاطفی، شناختی و فیزیکی هستید. فرسودگی شغلی می‌تواند منجر به کاهش بهره وری، احساس درماندگی یا سرخوردگی، کاهش سلامت روانی و جسمی و هم‌چنین، کاهش اشتیاق و انگیزه شود. اگر فردی به جمع همسالان خود احساس تعلق نداشته باشد، در خطر مواجهه با فرسودگی شغلی است.

بی انگیزگی ناشی از افسردگی 

مشکلات انگیزه یکی از علائم شایع افسرده بودن است که می‌تواند رسیدن به اهداف و مدیریت احساسات‌تان را برای شما دشوار کند. البته افسرده شدن معمولاً با علائم بیشتری همراه است که عبارتند از:

• احساس غم، ناامیدی یا پوچی تقریباً روزانه
• احساس بی ارزشی و گناه بی دلیل
• کاهش یا افزایش وزن به دلیل تغییر محسوس در اشتها
• خوابیدن خیلی کم یا خیلی زیاد
• احساس بی قراری یا احساس آهسته بودن
• احساس خستگی یا کم انرژی بودن
• مشکل داشتن در تمرکز یا درست فکر کردن
• افکار خودکشی

بیشتر بخوانید: افسردگی چیست؟

۱۰ روش غلبه بر تنبلی

حال که با انواع اصلی از دست دادن انگیزه آشنا شده‌اید، زمان آن است که روش‌های غلبه بر تنبلی را نیز یاد بگیرید. از این رو، ۱۰ درمان کاربردی را به شما توصیه می‌کنیم:

• به یاد داشته باشید که برای انجام کارها نیازی به انگیزه ندارید: با این‌که انگیزه داشتن قطعاً شروع هر کاری را آسان‌ می‌کند، اما لازمه انجام آن نیست. در واقع، بسیاری از ما کارها را به دلیل هدف یا ارزش خاصی انجام می‌دهیم که برایمان دارند؛ نه صرفاً شور و شوق و انگیزه! 
• از اهداف و ارزش‌های خود آگاه باشید: تعیین اهداف و ارزش‌ها می‌تواند دشوار باشد، زیرا مه مغزی و فرسودگی می‌تواند تفکر شما را مختل کند. با این حال، می‌توانید به کمک یک درمانگر این مشکل را برطرف کنید. 

بیشتر بخوانید: ۱۰ فیلم دیدنی که چهره واقعی افسردگی را به شما نشان می دهند

• زنگ هشدار تلفن همراه خود را جدی بگیرید: برای انجام کارهای خود آلارم تنظیم کنید و هر ساعتی که زنگ می‌خورد، آن را به عنوان یک هشدار اضطراری در نظر بگیرید و به برنامه روزانه خود پایبند باشید. 
• خود را منزوی نکنید: تنها ماندن در خانه محیطی می‌سازد که در آن افسردگی شما رشد می‌کند. پس در برنامه‌های خانوادگی شرکت کنید و با دوستان و نزدیکان خود نیز به طور مرتب برنامه بچینید. 
• از خانه بیرون بروید: بیرون رفتن از محدوده خانه نیز به اندازه زیاد تنها نماندن مهم است. هوای تازه، نور خورشید و فعالیت بدنی همگی به کاهش احساسات منفی شما کمک می‌کنند و تأثیرات مثبتی بر خلق و خوی شما خواهند داشت. 

بیشتر بخوانید: چطور تنبلی و بی انگیزگی در خانه داری را کنار بگذاریم؟

• مراقب سلامت جسمی خود باشید: خودمراقبتی خوب شامل بهداشت مناسب، خواب کافی، تغذیه سالم و ورزش منظم است. هر چند که انگیزه هیچ کدام از این کارها را ندارید، اما اگر با کمک یک روان درمانگر برای خود برنامه بچینید و به آن وفادار باشید، انگیزه از دست رفته خود را دوباره پیدا می‌کنید.
• اهداف بزرگ خود را به وظایف کوچک‌تر تبدیل کنید: ممکن است در انجام کارهای بزرگ به انگیزه زیاد نیاز داشته باشید، اما انجام کارهای کوچک‌تر و قدم‌های مورچه‌ای به اراده بزرگ و عظیمی نیاز ندارد. در نتیجه، از همین کارهای کوچک شروع کنید و گام به گام پیش بروید.  
• برای تکمیل وظایف به خودتان پاداش دهید: اگر از اهمال کاری خود کلافه شده‌اید، بعد از هر تکلیف کوچکی که انجام می‌دهید، به خودتان جایزه بدهید. این کار باعث ترشح دوپامین در مغز می‌شود که مستقیماً روی انگیزه گرفتن شما تاثیر می‌گذارد. 

بیشتر بخوانید: مهمترین اختلالات فکری و روانشناختی نوجوانان را بیشتر بشناسید

• کارهایی را انجام دهید که قبلاً از آن‌ها لذت می‌بردید: حتی اگر الآن آن احساس سابق را ندارید، باز هم فکر خوبی است که خود را با فعالیت‌های مورد علاقه قبلیتان سرگرم کنید. از کجا معلوم! به نظر برسد توانستید آن عشق و لذت سابق را بازیابی کنید. 
• یک روتین روزانه برای خود ایجاد کنید: یک برنامه روزانه یا هفتگی بریزید تا زندگی خود را نظم دهید و انجام کارهای مهم‌تان را به یک عادت اجتناب ناپذیر تبدیل کنید.
• به یک روان درمانگر مراجعه کنید: اگر مشکل شما با انگیزه، مداوم است و به طور قابل توجهی بر زندگی شما تأثیر می‌گذارد، بهتر است دنبال کمک حرفه‌ای باشید. یک تراپیست خوب می‌تواند علل ریشه‌ای مشکل شما را شناسایی کند و با برنامه‌های مختلفی مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) به کمک شما بشتابد. 

بیشتر بخوانید: سندروم بی انگیزگی چیست؟ چرا به همه چیز بی میل هستیم؟

کلام آخر

بی انگیزگی انواع مختلفی دارد که بسته به علت آن، از استرس و خستگی گرفته تا فرسودگی شغلی و افسرده شدن را شامل می‌شود. اگر این مشکل را در خود تشخیص داده‌اید، یاد گرفتن عادت‌های سالم را تمرین کنید و در صورت نیاز، حتماً کمک حرفه‌ای بگیرید.  

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصصین روان شناسی، به کلینیک پورتال یک سر بزنید.