اگر خانم های باردار به فکر سلامت خود و جنینشان هستند بهتر هست نسبت به دریافت ویتامین ها و املاح مورد نیاز بدنشان حساس باشند و آن ها را از مواد غذایی و خوراکی مفید تامین کننددر این نوشته به برخی از مهمترین آن ها اشاره می کنیم.

در این بحث به ویتامین های مورد نیاز در دوران بارداری اشاره می کنیم.
اسیدفولیک

یکی از مهم‌ترین ویتامین‌ها در زمان بارداری (خاصه اوایل) و قبل از آن اسیدفولیک هست. اسیدفولیک که فولات نیز نامیده می‌شود، یکی از ویتامین‌های گروه B هست.

این ویتامین عمدتاً در سبزیجات برگ سبز مانند کلم و اسفناج، حبوبات و مغزها وجود دارد. اسیدفولیک در تولید و تقسیم سلول‌ها از جمله سلول‌های قرمز خونی نقش دارد.

کمبود اسیدفولیک در زمان بارداری ممکن هست باعث نقص لوله عصبی در جنین شود. نوزادان مبتلا به این بیماری ممکن هست عمر کوتاهی داشته باشند و یا تا آخر عمر ناتوان باشند.

نقص لوله عصبی عمدتاً در ۲۸ روز اول بارداری ایجاد می‌شود، زمانی که احتمال دارد مادر از بارداری خود بی‌اطلاع باشد. به همین دلیل مهم هست که تمام خواهران در سنین باروری به ویژه زنانی که قصد بارداری دارند اسیدفولیک کافی مصرف کنند. مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌ها (CDC) توصیه می‌کند که تمام خواهران در سنین باروری روزانه ۴۰۰ میکروگرم از این ویتامین دریافت کنند. مصرف مقدار کافی اسیدفولیک ۳ ماه پیش از بارداری بسیار مهم هست. مقدار توصیه شده در زمان بارداری ۶۰۰ میکروگرم در روز هست که ۲۰۰ میکروگرم بیش از قبل از بارداری هست.

کلسیم

دریافت ۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم در روز برای خواهران باردار ضروری هست. اگر این میزان کلسیم به بدن خواهران باردار نرسد آنها با احتمال بیشتری در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار می گیرند زیرا جنین در حال رشد کلسیم مورد نیاز خود را از طریق استخوان های مادر دریافت می کند.

از این رو مادران باید از دریافت روزانه این میزان اطمینان حاصل کنند. علاوه بر این کلسیم به ساخته شدن استخوان های کودک کمک کرده در کاهش فشار خون مادر مؤثر هست، در حالی که از فشار خون ناشی از کمبود کلسیم در ایام بارداری نیز جلوگیری می کند. همچنین کلسیم تأثیرات مثبتی نیز بر وزن کودک هنگام تولد دارد.

داروهای مکمل کلسیم حاوی ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی گرم کلسیم هست و خواهران باید بقیه این میزان را از طریق نوشیدن شیر و محصولات لبنی تأمین کنند.

عدم دریافت کلسیم به میزان کافی در موارد حاد می تواند، عوارض خطرناکی را به دنبال داشته باشد. برای مثال کودکان آنها در معرض خطر ابتلا به مسمومیت ناشی از سرب قرار می گیرند.

ویـتامیــن D

مقدار روزانه IU 200 ویتامین D در بارداری و قبل آن توصیه می‌شود. مهم‌ترین نقش شناخته شده این ویتامین کمک به تعادل و جذب کلسیم هست، اما اخیراً مطالعات نشان داده‌اند که در نمو مغز و دستگاه ایمنی جنین و پیشگیری از بسیاری بیماری‌های خودایمنی مانند دیابت نوع ۱ و MS در سنین بعدی نیز نقش دارد. از سوی دیگر کمبود این ویتامین در مادر باردار خطر بروز فشارخون بالا و پره اکلامپسی را افزایش می‌دهد.

منابع غذایی ویتامین D بسیار ناچیز هستند. منبع اصلی این ویتامین ماهی‌های چرب مانند ساردین و سالمون هست. مقدار کمی نیز در تخم مرغ و کره وجود دارد. در بسیاری از کشورها مواد غذایی مانند شیر و مارگارین با این ویتامین غنی می‌شوند. قرار گرفتن در شرایط مناسب در معرض نور آفتاب به سنتز پوستی ویتامین D کمک می‌کند. حتماً در مورد لزوم مصرف مکمل ویتامین D در این دوران با پزشک و متخصص تغذیه خود مشورت کنید.

آهن

آهن یک ماده ضروری برای خواهران هست که اهمیت آن در دوران بارداری دو برابر می شود. خواهران باردار برای قوی ماندن به آهن نیاز دارند زیرا نوزاد آهن ذخیره شده در خون آنها را جذب می کند. خواهران بارداری که میزان آهن موجود در خون آنها کم هست، احساس خستگی مفرط و ضعف دارند.

علاوه بر این بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی قرار گرفته و احتمال خونریزی زیادی را هنگام زایمان دارند. آهن همچنین برای شکل گرفتن گلبول های قرمز در کودک لازم هست. میزان آهن مورد نیاز در دوران بارداری ۲۷ میلی گرم بوده و مکمل ها حاوی ۲۰ الی ۶۰ میلی گرم آهن هستند.

پزشکان مصرف مکمل آهن را به همراه آب پرتقال یا آب میوه پیشنهاد می کنند زیرا ویتامین ث جذب آهن را افزایش می دهد.

از آنجایی که کاهش و افزایش مصرف ویتامین ها و مواد معدنی هر دو برای خواهران باردار مضرند، ضروری هست که خواهران باردار توجهات لازم را در این زمینه مبذول داشته و با پزشک خود در زمینه افزایش و یا کاهش مصرف مشورت کنند.

ویتامین A

ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی هست که در کبد ذخیره می‌شود و برای رشد دستگاه‌های مختلف جنین مانند چشم، شش‌ها، استخوان‌ها و سیستم عصبی مرکزی لازم هست. به علاوه این ویتامین به مقاومت در برابر عفونت‌ها نیز کمک می‌کند.

این ویتامین در منابع حیوانی مانند تخم مرغ، شیر و جگر وجود دارد. پیش‌ساز این ویتامین نیز در میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود. مقدار توصیه شده برای ویتامین آ ۷۷۰ میکروگرم RAEs (تقریباً IU 2565) برای خواهران باردار و غیر باردار هست. ذخایر ویتامین A مادر به آسانی جوابگوی نیاز جنین هست.

کمبود ویتامین A در حیوانات می‌تواند باعث مشکلات جنینی شود، اما در انسان موارد مشابه کمتر انتشاریافته هست.

از سوی دیگر دریافت بیش از حد ویتامین A در دوران بارداری خطرناک هست. خانم‌هایی که از مشابه‌های ویتامین A مانند راکوتان برای آکنه استفاده می‌کنند در خطر قرار دارند.