پاسخ: شیردهی دورانی خاطره انگیز برای مادراست. سختی ها و شیرینی هایش همه در ذهن مادر به خوبی نقش می بندد. مادر و كودك عاشق و نیازمند یكدیگرند و مادر فداكارانه آنچه در روح و جسمش دارد به كودك می بخشد و برای آنكه بتواند با سلامت كامل و خاطره ای خوش این دوران را به پایان برساند ، باید بداند كه چگونه نیازهایش را تامین كند.

پژوهش های انجام شده در ۳۰ سال اخیر نشان داده ، بهترین و كامل ترین غذا برای كودك تا سن ۴ تا ۶ ماهگی فقط شیر مادر هست .

. چون شیر مادر از شیرهای دیگر مغذی تر هست.
. همیشه استریل هست.
. بیش از۳۰۰ نوع عامل ضد میكروبی در شیرمادر وجود دارد كه مانع بروز بیماری در كودك خواهد شد . از این رو میزان شیوع اسهال در كودكانی كه شیرمادرخوار هستند ۳ تا ۱۴ بار كمتر از كودكان شیرخشكی هست و به دلیل وجود همین عوامل ضد میكروبی، نوزاد خیلی كمتر به عفونت تنفسی ، عفونت اداری و عفونت گوش میانی مبتلا می شود.
. شیرمادر كمتر ایجاد حساسیت می كند و در خانواده هایی كه یكی از اعضاء مبتلا به حساسیت هستند، حتماً باید كودك با شیر مادر تغذیه شود.
. كودكی كه شیر مادر می خورد نه زیادی چاق و پفكی می شود و نه لاغرمی ماند. چون كلیه نیازهای كودك با شیر مادر تامین خواهد شد. مثلاً اگر نوزادی زودتر از موعد بدنیا آید شیر مادرش با شیر مادری كه نوزاد و به موقع بدنیا آمده تفاوت زیادی دارد و نیازهای كودك را برای رشد بیشتر تامین خواهد كرد. یك نكته جالب در مورد شیرمادر این هست كه شیری كه كودك در دقایق اول می مكد، حاوی پروتئین بیشتر و چربی كمتر هست و با ادامه شیر نوش جان کردن به مرور چربی شیر زیادتر می شود. این مساله باعث می شود كه كودك درزمان لازم احساس سیری كند و مادر باید توجه داشته باشد كه نوزاد را زود از سینه جدا نكند تا كودك با چربی دقایق آخر شیردهی، وزن گیری بهتری داشته باشد.
. مكیدن سینه باعث رشد فك و دندانهای كود ك می شود.
. تماس نزدیك مادر و نوزاد باعث افزایش مهر و محبت آنها می شود.

پس شیرمادر مناسب ترین و طبیعی ترین روش تغذیه شیر خوار هست.

نیازهای غذایی مادر در دوران شیردهی
در دوران بارداری، جنین بسیاری از ذخائر بدن مادر را مصرف می كند و اگر مادر در دوران شیردهی تغذیه نامناسبی داشته باشد، به مرور خصوصاً با زایمانهای مكرر قوایش تحلیل می رود ، استخوانهایش پوك می شود ، ریزش مو پیدا می كند و گاهی ازترس اینكه این عوارض پیش آید آنقدر پرخوری می كند كه وزنش بالا رفته و بازگشت به وزن پیش از بارداری بسیار مشكل خواهد شد. پس بسیار اهمیت دارد مادر دقیقاً بداند چه میزان انرژی و مواد مغذی نیاز دارد.

* انرژی :
مادر برای تهیه شیر ۵۰۰ كالری انرژی اضافه بر نیاز بدنش لازم دارد. به عبارتی اگر پیش از بار داری ۲۰۰۰ كالری انرژی در روز نیاز او را تامین می كرده، در شیردهی ۲۵۰۰ كالری انرژی لازم دارد. علاوه بر این ۵۰۰ كالری مقداری انرژی هم از چربی های ذخیره شده در دوران بارداری تامین می شود كه این مساله باعث می شود، اگر مادر براساس مقادیر خواسته شده در این دوران، غذا مصرف كند به مرور هر ماه نیم كیلو لاغر می شود ( چاقی دوران بارداری بر طرف خواهد شد). براساس میزان انرژی لازم در دوران شیردهی ، غذاهای تامین كننده آن داده می شوند.

* پروتئین :
در دوران شیردهی نیاز مادر به پروتئین فقط ۱۵گرم اضافه می شود. ازاین رو كل پروتئین مورد نیاز حدود ۶۵ تا۷۰ گرم در روز هست. این میزان پروتئین با مصرف ۳ لیوان شیر در روز، ۱عدد تخم مرغ و ۱۸۰ تا ۳۰۰ گرم گوشت و حبوبات تامین می شود.

* املاح :
بهترین املاح كلسیم و آهن هستند كه اگر مادر مشكل كم خونی داشته باشد و یا در معرض كم خونی باشد مصرف قرص فرو سولفات ضروری هست. برای تامین كلسیم مادر باید در روز ۳ تا ۴ لیوان شیركم چربی و سبزیجات برگ سبز مثل اسفناج ، نعناع ،جعفری ، كرفس و كلم و نیز مغز بادام و بادام زمینی مصرف كند.پس خیلی خوب هست كه مادر شیرده هفته ای یك بار خورش كرفس بخورد و هرروز چند عدد بادام و بادام زمینی میل كند.

بهتر هست مادرانی كه كم خونی دارند، هفته ای یك بار جگر بخورند ودر طول روز حتماً ۱عدد تخم مرغ و مقداری گوشت قرمز میل كنند. گردو نیز برای این مادران مفید هست.

* ویتامین ها :
برای تامین ویتامین های لازم ، مادر حتماً به ۵ تا ۶ لیوان سبزیجات تازه بصورت سالاد، سبزی نوش جان کردن و یا پخته شده در غذا نیاز دارد و بایستی هر روز ۴ تا ۵ عدد میوه مصرف كند.

* چربی ها :
در شیرمادر یك سری چربی های غیر اشباع موجود هست كه در غدد پستان ساخته نمی شوند و باید از طریق غذا تامین شوند. پس بهتر هست مادر هفته ای یك بار ماهی مصرف كند و از روغن زیتون در سالادش استفاده كند.

* آب :
مادر در روز به ۶ تا ۸ لیوان آب یا آب میوه نیازدارد.

نمونه یك رژیم غذایی مناسب برای یك مادر شیرده
صبحانه نان سبوس دار ۳ برش + پنیر۳۰گرم + كره ۲قاشق مرباخوری + عسل یا مربا ۲قاشق مرباخوری + شیركم چربی ۱لیوان
ساعت ۱۰ میوه ۱ عدد ، چای وكیك
نهار لوبیا پلو با سالاد شیرازی؛ گوشت ۱۲۰گرم ، كته ۱۵ قاشق غذاخوری، لوبیا سبز پخته یك دوم لیوان ، روغن مایع ۲ قاشق مرباخوری ، ماست كم چربی ۱ لیوان ، خیار ۱عدد ، گوجه ۱عدد، پیاز یك دوم عدد به همراه آبلیمو و روغن زیتون
عصرانه میوه ۲ عدد ، نان ۲برش ، پنیر ۳۰ گرم ، گردو ۲ مغز كامل
شام كوكوی سبزی با ماست؛ تخم مرغ ۱ عدد ، سبزی خام ۲ لیوان ، نان ۲ برش ، روغن مایع۲ قاشق غذاخوری ، ماست كم چربی ۱ لیوان
پیش از خواب شیركم چربی ۱ لیوان ، عسل ۱ قاشق غذاخوری

این رژیم حاوی ۲۷۰۰ كالری انرژی ، ۳۴۴ گرم كربوهیدرات ، ۹۷ گرم پروتئین و ۸۸ گرم چربی هست.

تحقیقات اخیر نشان داده كودكانی كه با شیر مادر تغذیه شده اند، كمتر از كودكانی كه با شیر گاو تغذیه شده اند، به بیماری دیابت نوجوانی( یا دیابت وابسته به انسولین) و بیماریMS مبتلا می شوند و این خبر اهمیت شیر مادر را نشان می دهد.

چه مواد غذایی برای مادران شیرده مجاز نیست ؟
۱) دم كرده های گیاهی : گاهی دم كرده های گیاهی مثل چای نعناع و گل گاو زبان موجب بروز اثرات جانبی مثل تهوع و استفراغ در مادر می شود و تركیبات این نوشیدنی ها وارد شیر شده و امكان دارد همین اثرات در نوزاد هم بروز كند.

۲) کافئین: كافئین وارد شیر مادر شده و موجب تحریك پذیری نوزاد می شود. بنابراین توصیه می شود مادر شیرده كمتر از ۲ لیوان در روز قهوه و كوكا مصرف كنند ، شكلات و كاكائو هم دارای تئوبرومید هست كه مانند كافئین محرك هست و بهتر هست مصرفش محدود شود.
۳) قند مصنوعی :اثر قندهای بدون كالری و محصولات شیرین وبدون قند بر نوزاد نامشخص هست. پس بهتر هست مصرف این مواد در شیردهی محدود شود.

۴) ادویه جات زیاد: مصرف زیاد ادویه طعم شیرمادر را عوض می كند كه بهتر هست در شیردهی كمتر ادویه مصرف شود.

نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.

براي عضويت در خبرنامه ني ني بان و اطلاع از بهترين و پربيننده ترين مطالب، کافي هست يک بار فرم عضويت ما را از اينجا پر کنيد.