خیلی از والدین نگرانند که چه میزان و چه نوع ماهی برای کودکان ایمن هست. ماهی منبع غنی از اسیدهای چرب امگا – ۳ هست. ماهی همچنین چربی اشباع کم و میزان بالایی پروتئین، ویتامین دی و سایر مواد مغذی دارد.

از طرف دیگر، بعضی از انواع ماهی حاوی آلاینده های ی هم چون جیوه هستند. در دوز بالا، این فلز برای رشد مغز و سیستم عصبی کودک مضر هست. بیش تر کارشناسان اتفاق نظر دارند که بچه ها بایستی مقداری ماهی مصرف کنند. اما خوب هست بدانیم کدام نوع ایمن هستند و چند زمان یکبار سرو شود.

در ادامه، راهنمایی هایی را برای محدود کردن کودک در معرض جیوه قرار داده ایم که همزمان مواد مغذی مورد نیاز او نیز تأمین شود.

جیوه چگونه وارد ماهی می شود؟
جیوه همه جا هست، حتی در هوایی که تنفس می کنیم. بعضی منابع (مانند آتش فشان ها و آتش های جنگلی) طبیعی هستند. هم چنین از طریق نیروگاه های برق، کارخانه های سیمان و کارخانه های صنعتی و شیمیایی پخش می شوند. در ساخت ترموستات ها و ترموسترها استفاده می شود و ممکن هست هنگام انبار کردن پخش شود.

هنگامی که جیوه وارد آب می شود، باکتری آن را تبدیل به جیوه متیلیک یا همان متیل مرکوری می کند. ماهی متیل مرکوری را از آبی که در آن شنا می کند و غذایی که میل می کند می خورد. متیل مرکوری محکم به پروتئین های ماهیچه ی ماهی می چسبد و حتی پس از طبخ ماهی در آن باقی می ماند.

اگرچه ماهی ها و صدف ها مقداری جیوه دارند، اما ماهی شکارچی بزرگ از همه بیشتر اندوخته هست. زیرا ماهی شکارچی ماهی ها را – ماهی هایی که خودشان جیوه جذب کرده اند – نیز می خورد. هر چه ماهی شکارچی بزرگتر باشد، ماهی بیشتری می خورد. ماهی های بزرگتر بیش تر از ماهی های کوچکتر عمر می کنند، بنابراین زمان بیشتری برای جذب جیوه در بدنشان دارند.

اگر فرزندم ماهی حاوی مقادیر بالای جیوه را بخورد چه اتفاقی ممکن هست رخ دهد؟
بدن به آسانی متیل مرکوری را از ماهی جذب می کند و فلز مثل یک سم عصب گرا عمل می کند که به معنای آن هست که می تواند مغز و سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار دهد. نوزادان (شامل جنین در رحم) و بچه های کوچک از همه بیشتر در معرض آسیب سطوح بالای متیل مرکوری هستند زیرا که مغزهایشان و سیستم های عصبی شان هنوز در حال رشد هست.

کارشناسان هم چنان در حال مناظره درباره ی میزان خطرناک جیوه هستند، اما همه ی آنها بر این عقیده اند که خوب هست از مصرف ماهی های با مقادیر بالای جیوه در کودکان جلوگیری کرده و ماهی را در رژیم غذایی آنها محدود (و نه حذف) کنیم.

چرا ماهی را به سادگی از فهرست فرزندم حذف نکنم؟
ماهی یک انتخاب بسیار مغذی مخصوصاً در سنین ابتدایی کودکی هست – حذف کردن آن، بیشتر کارشناسان موافقند که فواید مصرف ماهی بیش از خطرات آن هست.

پس لازم نیست – و حتی ممکن نیست – تا تمامی آنچه در معرض جیوه هست را اجتناب نمود. مقادیر پایین زیان بار نیستند.» چارلز سانتر، پروفسور علم سم شناسی مواد غذایی و کارشناس آلاینده های ماهی این را می گوید. « اگر والدین برای اجتناب از جیوه ماهی را از غذای کودک حذف کنند کودک مواد مغذی سالم موجود در ماهی را از دست می دهد. »

مطالعات نشان داده شده هست که دریافت کافی امگا – ۳ در بارداری و دوران نوزادی (از طریق شیر مادر یا شیر خشک تغذیه شدن) تأثیر مثبتی روی بینایی کودک و رشد ادراک او دارد.

کدام ماهی ها مقادیر بالای جیوه دارند؟
در سال ۲۰۰۴ سازمان غذا و دارو امریکا (FDA) و EPA یک هشدار مشترک درباره ی جیوه ی ماهی انتشار دادند. در آن ۴ نوع ماهی که کودکان (و خواهران بارور) نباید مصرف کنند به علت سطوح بالای جیوه ذکر شده بود: کوسه، شمشیر ماهی، شاه ماهی خال مخالی (ماهی استومری)، و کاشی ماهی.

سایر کارشناسان و گروه های مدافع مایلند تا این فهرست را گسترش دهند. سم شناس پردو سانتر توصیه می کند که کودکان ۲ تا ۶ ساله ماهی تازه یا یخ زده­ ی تون، ماهی خاردار راه راه، ماهی آبی، ماهی خارداری دریای برباس، ماهی قاشقک طلایی، نیزه ماهی، نارنجی زبر، جک عنبر، جک سروال، ماهی خال مخالی اسپانیایی از خلیج مکزیک و اردک ماهی از دریاچه ­های عظیم.

بنابراین چه میزان از کدام ماهی را با امنیت خاطر برای فرزندم طبخ کنم؟
براساس توصیه ی FDA و EPA اشکالی ندارد که هفته ای دو واحد غذایی از ماهی یا صدف برای کودکتان سروکنید، اما چهار نوعی که نباید هرگز سرو شوند: کوسه ماهی، شمشیر ماهی، شاه ماهی خال مخالی (ماهی استومری)، و کاشی ماهی هستند. در ادامه محدودیت ها کنسرو تن را خواهیم خواند. هر واحد غذایی کودک یک اونس (حدود ۳۰ گرم) برای یک تا دو سالگی و یک و نیم اونس برای سه تا شش سالگی، و دو اونس برای بالای شش سال هست.

فیله ماهی سرخ کرده در این معادله جای ندارند زیرا که به طورکلی جیوه ی پایینی دارند و البته منبع خوبی برای امگا – ۳ نیستند.

ادامه دارد…