عارضه پوکی استخوان در مردان را با چه راههایی می توان برطرف کرد ،این مشکل چگونه در آنان ایجاد می شود و بهترین راه حل های درمانی برای آنان کدام هست

بیماری پوکی استخوان با بانوان مسن مترادف هست؛ ولی، این بیماری درمردان و جوان ترها هم بروز می کند و به گونه ای گسترده در این گروه تشخیص داده نشده باقی می ماند. چرا که این گروه الگوی زندگی و رژیم غذایی خاصی دارند که به پوکی استخوان در آنها منجر شده هست. از آنجایی که بیشترین تمرکز پزشکان و متخصصان برای تشخیص این بیماری در بانوان سن هست، مردان به طور معمول با درجات بالایی از پوکی استخوان مراجعه می کنند و پوکی استخوان شان بسیار دیر تشخیص داده می شود.

بنا به آمار بنیاد ملی پوکی استخوان در آمریکا در حال حاضر، دو میلیون مرد در آمریکا به پوکی استخوان مبتلا هستند و ۱۲ میلیون مرد نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. با وجودی که تعداد بانوان مبتلا به پوکی استخوان بسیار بیشتر از مردان هست؛ ولی، آمر مردان مبتلا به این بیماری نیز رو به افزایش هست و پیش بینی ها نشان می دهد که طی ۱۵ سال آینده آمار مردان مبتلا به پوکی استخوان ۵۰ درصد افزایش یابد. پیش بینی می شود تعداد شکستگی های استخوان لگن که یکی از شدیدترین و شایع ترین عوارض پوکی استخوان هست تا سال ۲۰۴۰ در مردان دو برابر شود.

رده سنی ابتلا به پوکی استخوان در مردان

مردان در دو رده سنی به پوکی استخوان مبتلا می شوند. پوکی استخوان به علت عوامل خطرساز ثانویه بین ۵۰ تا ۶۰ سالگی در مردان روی می دهد و این در حالی هست که پوکی استخوان اولیه در حدود ۷۰ سالگی شایع تر هست. کاهش توده استخوانی مربوط به افزایش سن در هر دو جنس در ۵۰ سالگی آغاز می شود.

یک مرد از هر هشت مرد بالای ۵۰ سال به شکستگی استخوان ناشی از پوکی استخوان دچار می شود. به خاطر توده استخوانی در بیشتر مردان شکستگی های استخوان لگن، مچ دست و مهره ها ۱۰ سال دیرتر از وقوع این ضایعات در بانوان روی می دهد. ولی، پس از سن ۷۵ سالگی خطر پوکی استخوان در مردان به سرعت افزایش می یابد. بعضی از انواع کاهش توده استخوانی در مردان به علت کاهش سطوح هورمون های تستوسترون، هورمون رشد و استروژن و دی هیدروپیاندروسترون روی می دهد.

در حدود ۳۰ درصد از شکستگی های استخوان لگن در مردان روی می دهد. این شکستگی در مقایسه با شکستگی مهره بیشترین تعداد مرگ را به همراه دارد. آمار مرگ و میرهای ناشی از شکستگی استخوان لگن طی یک سال در مردان دو برابر بانوان هست. این تا حدی به خاطر دیر تشخیص دادن پوکی استخوان در مردان و سن بالاتر بروز آن در این جنس هست.

عوامل خطرساز احتمالی

شناختن عوامل خطرساز احتمالی به عنوان دلایل کاهش توده استخوانی نخستین گام برای درمان و پیشگیری از پوکی استخوان هست. یافته ها حاکی از آن هست که مردان نیز همانند بانوان باید سبک زندگی خود را برای کاهش عوامل خطرساز پوکی استخوان عوض دهند. برای مثال، سیگار را ترک کنند، رژیم غذایی صحیح را در پیش گیرند، وزن خود را کنترل کنند، داروهای مناسب دریافت کرده و دیگر وضعیت های زمینه ساز پوکی استخوان را در کنترل بگیرند.

رژیم غذایی

تغذیه و مواد غذایی اجزای سازنده استخوان ها را تامین می کنند و تعدادی از فرآیندهای متابولیک که به ساخت استخوان می انجامد را حمایت می کنند. از لحاظ تغذیه ای مردان باید در رژیم غذایی شان از غذاهای فرآوری شده کمتر استفاده کنند و وزنی مناسب داشته باشند. تعدادی از مواد مغذی- نه تنها کلسیم و ویتامین D- برای ساخت استخوانها ضروری هستند؛ ولی، ویتامین D و کلسیم برای افزایش توده استخوانی بسیار ضروری اند. مشابه بانوان یائسه مردان بالای ۵۰ سال روزانه به ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی گرم کلسیم نیاز دارند و دست  کم ۱۰۰۰ واحد ویتامین D هم نیاز دارند.

بسیاری از مردان این نکات را رعایت نمی کنند. این طور گمان می رود بسیاری از ساکنان مناطقی که نور خورشید، چندان در آنها دیده نمی شود، کمبود ویتامین D دارند که این مساله در فصل زمستان تشدید می شود. در این بین استفاده بسیار از کرم های ضدآفتاب هم به دریافت نکردن ویتامین D از نور خورشید کمک می کند. همچنین، ممکن هست در مردان مسن به دلیل سنتز پایین پوست با افزایش سن، قرار نگرفتن در معرض نور خورشید و رژیم غذایی نامناسب سطوح ویتامین D در خون پایین باشید. میزان بروز بیماری های خودایمنی در کسانی که کمبود ویتامین D دارند، بیشتر هست. ویتامین D در حفظ قدرت عضلات هم موثر هست. وقتی عضلات ضعیف باشند، خطر سقوط و افتادن بیشتر می شود. افزایش خطر افتادن و کاهش توده استخوانی خطر شکستگی استخوان لگن و مرگ حاصل از آن را افزایش می دهد.

پروتئین

پروتئین یکی از اجزای اصلی استخوان هاست که میزان آن بر میزان توده استخوانی تاثیر می گذارد. مطابق یافته های یک پژوهش، مردان ۵۰ تا ۶۹٫۵ ساله ای که پروتئین بیشتری مصرف می کردند، کمتر در معرض خطر شکستگی استخوان لگن قرار داشتند. پروتئین کافی برای حفظ توده عضلانی نیز لازم هست که خطر افتادن را کاهش می دهد. متاسفانه با افزایش سن مردان پروتئین کمتری می خورند.

ویتامین ها

از آنجایی که ممکن هست سالمندان میوه و سبزی کمتری بخورند، مواد مغذی لازم برای ساخت استخوان ها چون ویتامین C، ویتامین K و منیزیم کمتری به بدن آنها می رسد. بهبود کیفیت رژی غذایی نخستین گام برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان هست و از تاثیر مکمل ها نیز در این بین نباید غافل شد. به خاطر کاهش مقادیر اسید معده در سالمندی، مردان مسن ممکن هست از لحاظ وجود ویتامین B12 نیز کمبود پیدا کنند. در این موارد مکمل های حاوی ویتامین B12 برای سالمندان توصیه می شود.

تغییرات در عملکرد ارگان های بدن

هر عاملی که در متابولیسم استخوان دخالت کند، می تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد (برای مثال، پرکاری یا کم کاری تیروئید تشخیص داده نشده یا درمان نشده؛ کبد و کلیه هر دو در تبدیل ویتامین D به فرم فعال آن تاثیر دارند و تغییرات در عملکرد هر یک از آنها می تواند در متابولیسم ویتامین D تاثیر بگذارد. مشکلات در عملکرد غده پاراتیروئید هم بر متابولیسم کلسیم اثر می گذارد و می تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد.

بررسی

پزشکان باید به طور مرتب قد مردان مسن را اندازه بگیرند تا از کاهش احتمالی توده استخوانی باخبر شوند. یک پژوهش نشان داده که بین ۳۰ تا ۷۰ سالگی قد مردان سه سانتیمتر کوتاه تر می شود و تا ۸۰ سالگی پنج سانتیمتر کوتاه تر می شوند.

بنیاد ملی پوکی استخوان توصیه می کند که مردان بالای ۷۰ سال تست سنجش تراکم استخوان انجام دهند و تاکید کرده که دیگر تست ها غیر از این تست سنجش تراکم استخوان انجام دهند و تاکید کرده که دیگر تست ها غیر از این تست برای تشخیص پوکی استخوان کافی نیست. به طور مشخصی تعدادی از عوامل وجود دارد که مردان را در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار می دهد. بررسی ها و مداخلات زودهنگام در سال های نخستین پیری بسیار مهم هست و می تواند به پیشگیری و جلوگیری از گسترش پوکی استخوان کمک کند.

عوامل خطرساز سبک زندگی

سیگار کشیدن یکی از عوامل خطرساز ابتلا به پوکی استخوان هست و اهمیت آن در مردان و زنانی که جثه ای کوچک تر دارند، بیشتر هست. سیگار کشیدن در متابولیسم کلسیم و ویتامین D اثر می گذارد و اثرات مثبت استروژن روی استخوان ها را خنثی می کند. میزان تاثیر این عامل به مدت زمان سیگار کشیدن و تعداد سیگاری ها روزانه بستگی دارد. مصرف الکل هم از دیگر عوامل خطرساز پوکی استخوان هست که افزون بر کاهش توده استخوانی، خطر افتادن و شکستگی را افزایش می دهد.

ماهنامه دنیای سلامت: