محققان دریافته‌اند که زوج‌ها در اولین مراحل دلبستگی بودند، دارای سطوح اکسی‌توسین بالاتری نسبت به سایرین هستند.
اما اکسی توسین به چیزی بیش از عشق گره خورده است. این هورمون در طول فعالیت جنسی آزاد می‌شود و با شدت ارگاسم هم مرتبط است.

اکسی توسین دقیقا چیست؟
اکسی توسین، هورمونی است که به عنوان یک انتقال‌دهنده عصبی عمل می‌کند و در تولید مثل، نقش مهمی دارد.
در بانوان، این هورمون باعث زایمان و ترشح شیر مادر می‌شود. در مردان، اکسی توسین به حرکت اسپرم کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: علت کم تحرکی اسپرم چیست؟

آیا بدن به طور طبیعی اکسی توسین تولید می‌کند؟
اکسی توسین، یک هورمون طبیعی است که توسط هیپوتالاموس و غده هیپوفیز ترشح می‌شود.

ارتباط دوپامین و سروتونین چگونه است؟
اکسی توسین، دوپامین و سروتونین اغلب به عنوان «هورمون‌های شادی» شناخته می‌شوند.
وقتی جذب شخص دیگری می‌شوید، مغز شما دوپامین ترشح می‌کند، سطح سروتونین شما افزایش می‌یابد و اکسی توسین تولید می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود که موجی از حس‌های مثبت را احساس کنید.

بیشتر بخوانید: ارتباط مادر و نوزاد، نقش دوپامین چیست؟

چگونه اکسی توسین می‌تواند بر احساس شما تاثیر مثبت بگذارد؟
اکسی توسین، تاثیر مثبتی بر رفتارهای اجتماعی از قبیل آرامش، اعتماد و ثبات روانی دارد.
زمانی که این هورمون در قسمت‌های خاصی از مغز ترشح می‌شود، سطح استرس و اضطراب را کاهش می‌دهد.
اکسی توسین ممکن است به بدن شما کمک کند تا با تعدادی از موقعیت‌های مختلف احساسی و اجتماعی سازگار شوید.
اکسی توسین مستقیما با افزایش ارتباطات بین عاشق‌ها به‌ویژه هنگام مشاجره، مرتبط است.
تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که اکسی توسین ممکن است به افراد مبتلا به اوتیسم کمک کند تا نشانه‌های اجتماعی را بهتر درک کنند.

رابطه بین اکسی توسین و مادر شدن چیست؟
اکسی توسین در مادر شدن چندین نقش مهم ایفا می‌کند.

بیشتر بخوانید: نقش اکسی توسین در بارداری، مفید است؟

انقباض رحم و بازگشت به حالت قبلی
این هورمون به رحم سیگنال می‌دهد که منقبض شود تا زایمان شروع شود. با افزایش تولید هورمون‌های مرتبط، به پیشبرد فرآیند زایمان کمک می‌کند. پس از زایمان هم به رحم کمک می‌کند تا به اندازه قبلی خود بازگردد.

این هورمون به رحم سیگنال می‌دهد که منقبض شود تا زایمان شروع شود. با افزایش تولید هورمون‌های مرتبط، به پیشبرد فرآیند زایمان کمک می‌کند.

شیر دادن
هنگامی که کودک به سینه مادرش می‌چسبد، باعث ترشح اکسی توسین می‌شود. این فرایند به بدن سیگنال می‌دهد که برای نوزاد شیر ترشح کند.

بیشتر بخوانید: هورمون اکسی توسین و شیردهی چه ارتباطی با هم دارند؟

پیوند عاطفی مادر و فرزند
مطالعات نشان داده مادرهایی که سطوح بالاتری از اکسی توسین دارند، بیشتر درگیر رفتارهای محبت‌آمیز والدین می‌شوند که شامل موارد زیر است:

• چک کردن مکرر کودک
• لمس محبت‌آمیز کودک
• آواز خواندن، یا صحبت کردن با کودک به روش خاصی

جالب است بدانید که این اثرات فقط به مادران بیولوژیکی محدود نمی‌شود، بلکه تاثیر مشابهی در مادرخوانده‌ها دارد.

بیشتر بخوانید: سروتونین هورمون شادی بانوان، علائم کمبود

آیا اکسی توسین می‌تواند اثر مشابهی در رابطه با پدر شدن داشته باشد؟
شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه والد شدن در پدران هم باعث تحریک ترشح اکسی توسین می‌شود.
در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۰ میلادی صورت گرفت، این نتیجه به دست آمد که انواع خاصی از تعامل بین پدر و نوزاد منجر به افزایش سطح اکسی توسین می‌شود.

ارتباط بین اکسی توسین و وفاداری ممکن است با توانایی این هورمون آغاز شود که باعث می‌شود مردان، شریک زندگی خود را جذاب‌تر از سایر بانوان ببینند.

آیا بین وفاداری و ترشح اکسی توسین، رابطه‌ای وجود دارد؟
ارتباط بین اکسی توسین و وفاداری ممکن است با توانایی این هورمون آغاز شود که باعث می‌شود مردان، شریک زندگی خود را جذاب‌تر از سایر بانوان ببینند.
در تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۲ میلادی انجام شد، این نتیجه به دست آمد که ترشح این هورمون ممکن است باعث شود مردها با زن‌های غریبه و جذاب، فاصله اجتماعی بیشتری را حفظ کنند.

بیشتر بخوانید: بیماری اوتیسم در کودکان درمان دارد؟

چرا اکسی توسین روی مردان و بانوان تاثیر متفاوتی می‌گذارد؟
تاثیر اکسی توسین بر مردان و بانوان به ویژه در زمینه‌های اجتماعی، متفاوت است.
این موضوع ممکن است به این دلیل باشد که این هورمون در بخشی از مغز بانوان و مردان که مسئول احساس، انگیزه و پاداش است، متفاوت عمل می‌کند.
مثلا ممکن است اکسی توسین در این‌که بانوان چه افرادی را به عنوان دوست انتخاب می‌کنند، تاثیر بگذارد.
این هورمون ممکن است در روشی که مردان برای مسابقه و جنگ یا گریز انتخاب می‌کنند، نقش داشته باشد.

آیا این هورمون، کاربرد پزشکی دارد؟
اکسی توسین می‌تواند برای القا یا بهبود انقباضات در طول زایمان استفاده شود. همچنین برای کاهش خونریزی بعد از زایمان، یا سقط جنین هم کاربرد دارد.
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ انجام شد، نشان داد که اکسی توسین ممکن است در درمان اوتیسم و سایر بیماری‌های رشدی و روانپزشکی که تعامل اجتماعی را مختل می‌کنند، موثر باشد.

اگر چه اکسی توسین می‌تواند باعث تقویت پیوند بین افراد شود، اما ممکن است طرفداری و تعصب را هم افزایش دهد.

همچنین به عنوان یک درمان احتمالی برای افسردگی پس از زایمان در حال بررسی است، هر چند که اکسی توسین مصنوعی ممکن است خطر افسردگی و اختلالات اضطرابی پس از زایمان را افزایش دهد.
تحقیقات بیشتری در مورد اکسی توسین به عنوان یک درمان احتمالی برای اختلالات سوء مصرف الکل و مواد مخدر، در حال انجام است.

بیشتر بخوانید: تست ادینبورگ، به شما می گوید که افسردگی دارید یا نه

آیا نکات منفی وجود دارد؟
اگر چه اکسی توسین می‌تواند باعث تقویت پیوند بین افراد شود، اما ممکن است طرفداری و تعصب را هم افزایش دهد.
این هورمون همچنین با احساس حسادت و عدم صداقت مرتبط است. برای درک کامل این مفاهیم به تحقیقات بیشتری نیاز است.
مشخص نیست که چرا ماهیت اثرات اکسی توسین، متفاوت است، یا چه کسانی ممکن است اثرات منفی را بیشتر تجربه کنند. این موضوع ممکن است به عوامل دیگری مانند اختلالات روانی زمینه‌ای بستگی داشته باشد.

بیشتر بخوانید: اختلالات روانی در کودکان، علائم و راه‌های درمانش را بشناسید!

خلاصه
اگر چه اکسی توسین در بسیاری از چیزهای خوبی که ما احساس و تجربه می‌کنیم نقشی ثابت دارد، اما در رفتار انسان بسیار پیچیده‌تر عمل می‌کند. تحقیقات بیشتری لازم است تا بفهمیم این هورمون قدرتمند چه کارهایی می‌تواند انجام دهد.

به بخش روانشناسی در کلینیک پورتال یک سر بزنید.