هیچ‌ کس تصورش را هم نمی‌کرد که ویروسی چنین ناشناخته جهانی را دگرگون کند و بر سلامت، اقتصاد، شرایط اجتماعی، روابط خانوادگی و… تاثیر بگذارد. هر روز که پژوهش‌های بیشتری انجام می‌شود، ابعاد تازه‌ای از این ویروس ناخوانده را نمایان می‌کند، به‌طوری که بررسی‌های متعددی درمورد تاثیر آن بر اندام‌ها و ارگان‌های بدن انجام می‌شود. پوست نیز به عنوان ارگان بسیار وسیع بدن به‌طور مستقیم و غیرمستقیم تحت تاثیر این ویروس قرار گرفته است. در ادامه بیشتر به این موضوع می‌پردازیم.

کروناویروس در یک دیدن
بدون شک کووید-۱۹ بیشترین حمله را به دستگاه تنفسی می‌کند. با این حال نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد این ویروس موذی آثار خود را روی پوست و سایر دستگاه‌ها و اندام‌های بدن نیز به جا می‌گذارد. در واقع شایع‌ترین علائم این ویروس تب، سرفه و ضعف بدنی است و تا جایی پیش می‌رود که بیمار به تنگی نفس می‌افتد. در برخی بیماران حس بویایی نیز هدف قرار می‌گیرد و قرمزی زیادی در چشم‌ها دیدن می‌شود. البته علائم این بیماری مرموز از ابتدای شیوع مورد بحث و جدل بوده است. گاهی محققان و کارشناسان حوزه سلامت درمورد علامت‌های مربوط به کووید-۱۹ هشدار داده‌اند اما انجمن‌های پزشکی آن را در دستورالعمل‌های موجود وارد ندانسته‌اند و گاهی برعکس انجمن‌های پزشکی درباره برخی بررسی‌ها و آزمایش‌ها اعلام نیاز کرده‌اند و سازمان بهداشت جهانی چنین درخواستی را رد کرده است. چنین شرایط آشفته و متناقضی در شیوع بیماری‌های همه‌گیر مساله رایجی است اما باید اوضاع سروسامان بگیرد چون ما همچنان درمورد آینده کووید-۱۹ ناآگاه و بی‌اطلاع هستیم و نمی‌دانیم آیا امکان آلودگی دوباره یا موج دوم شیوع بیماری یا جهش ویروس وجود دارد یا نه؟ اما درمورد تاثیر کروناویروس بر پوست باید از دو جنبه به موضوع دیدن کرد؛ اول اینکه تاثیر مستقیم کروناویروس روی پوست چیست و دوم اینکه قرنطینه چه آثاری روی پوست می‌گذارد؟

آیا کروناویروس روی پوست اثر می‌گذارد؟
تقریبا تمام متخصصان پوست در همه نقاط جهان بر این موضوع توافق‌نظر دارند که کووید-۱۹ بیماری پوستی محسوب نمی‌شود؛ یعنی اینکه خوشبختانه کروناویروس به‌طور مستقیم روی پوست تاثیر ندارد و در سلول‌های پوستی نفوذ نمی‌کند. با این‌حال، یک متخصص پوست ایتالیایی بررسی‌هایی درباره وضعیت و علائم پوستی بیماران بستری‌شده به علت ابتلا به کووید-۱۹ انجام داده و نتایج آن در Journa- of the Europea- Academy of Dermatology and Venereology به چاپ رسیده است. به گفته این متخصص، ۲۰ درصد بیماران مبتلا به کووید-۱۹ بستری‌شده، یکی از ۳ علائم بثورات پوستی اریتماتوز، کهیر و وزیکول یا تاول‌های چرکی کوچک را داشته‌اند. این بثورات پوستی حین یا بعد از بستری شدن در بیمارستان ظاهر شده‌ اما ارتباطی با شدت و ضعف بیماری فرد نداشته‌اند. به بیان دیگر، ممکن است کروناویروس روی پوست افراد مبتلا نیز تاثیر بگذارد.
این متخصص ایتالیایی درباره نیاز به جلوگیری از انتشار علائم پوستی هشدار می‌دهد. با وجود اینکه وی نیز تایید می‌کند عمده راه سرایت و انتقال بیماری از طریق قطرات تنفسی است اما تاکید دارد باید از روش‌های محافظتی استفاده شده و از تماس با بثورات احتمالی مربوط به کروناویروس خودداری شود.

مشکلات پوستی ناشی از قرنطینه
کروناویروس نه‌تنها به دلیل ابتلا به این ویروس ممکن است مشکلاتی ایجاد ‌کند، بلکه به دلیل ایزوله شدن اجباری نیز مشکلاتی ایجاد می‌کند. قرنطینه اختلالات خاص خود را دارد که به دلیل استفاده مکرر از ضدعفونی‌کننده‌ها، شوینده‌ها و همچنین دور ماندن از نور خورشید ایجاد می‌شود. در این موارد می‌توان گفت کروناویروس به صورت غیرمستقیم روی پوست اثر می‌گذارد. به عنوان مثال زخم‌های فشاری در نتیجه ماندن و خوابیدن طولانی‌مدت در یک وضعیت ثابت بیشتر می‌شود و درماتیت‌ها یا همان التهاب‌های پوستی ناشی از شستشوی مکرر دست‌ها و استفاده زیاد از ضدعفونی‌کننده‌ها شیوع بالایی پیدا کرده است. البته اگزما و خشکی پوست دست به دلیل استفاده زیاد از شوینده‌ها موضوع تازه‌ای نیست و درماتیت یا التهاب پوستی ناشی از تحریک ترکیبات شیمیایی شوینده‌ها همیشه وجود داشته اما مشکل فعلی افزایش تعداد دفعات استفاده از این محصولات بین تمام اقشار و تمام سنین است.متاسفانه ترس از ابتلا به ویروس باعث بروز وسواس بین برخی افراد شده، به‌طوری که در شستشوی دست‌ها و استفاده از محصولات ضدعفونی‌کننده افراط می‌کنند. به تمامی این مشکلات باید قرار نگرفتن در معرض نور خورشید را نیز اضافه کرد. در واقع ماندن طولانی‌مدت در خانه بدون تماس کافی با اشعه‌های ماورای بنفش باعث کاهش تولید ویتامینD در پوست می‌شود. ویتامینD نقش کلیدی در سلامت پوست دارد. این ویتامین از سلولهای پوستی محافظت می‌کند. به همین دلیل نیز توصیه می‌شود روزانه در صورت امکان در هوای آزاد قدم بزنید و اگر امکان آن را ندارید، حتی شده به مدت چند دقیقه در بالکن منزل و زیر نور خورشید بنشینید.

آثار کروناویروس بر پوست کادر درمان
نکته پراهمیت دیگر درباره تاثیر کروناویروس بر پوست به کادر درمان مربوط می‌شود. پزشکان و پرستاران و به‌طور کلی کادر درمان مجبور به استفاده از تجهیزات محافظتی سنگین هستند که پوست را بی‌نهایت آزار می‌دهد. بر اساس سیستم محافظت فردی ذکرشده در دستورالعمل‌های جهانی این افراد باید از دستکش، ماسک، کلاه، روپوشهای مخصوص و شیلدهای محافظ صورت استفاده کنند. این نوع پوشش باعث ایجاد التهاب‌های پوستی، خشکی و اگزما روی پوست دست‌ها و صورت این افراد می‌شود. علاوه بر این، پوست سر نیز در معرض فولیکولیت یا همان التهاب فولیکولهای مو و اگزمای سبورئیک قرار می‌گیرد بنابراین لازم است این افراد به محض درآوردن تجهیزات محافظتی، برنامه منظم محافظت از پوست را دنبال کنند. به این ترتیب که دست‌ها را با دقت بشویند تا مواد دستکش‌ها و لاتکس از بین برود. یک دوش کامل باعث تمیزی بیشتر می‌شود. استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده برای محافظت از پوست کمک‌کننده است اما کادر درمان معمولا عادت به استفاده از مرطوب‌کننده ندارند. نتایج برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد فقط ۲۲ درصد پزشکان و پرستاران در پایان روز کاری کرم می‌زنند..

کروناویروس روی پوست و همه عادت‌های روزمره ما تاثیر می‌گذارد
کروناویروس به صورت مستقیم یا غیرمستقیم روی پوست همه ما تاثیر می‌گذارد. ممکن است این ویروس تاثیر مخرب و بیماری‌زا روی خود سلول‌های پوستی بگذارد یا بیشتر به دلیل تجهیزات محافظتی یا در اثر رعایت بهداشت افراطی اثرگذار باشد. درنهایت اینکه همه‌گیری کروناویروس خواه‌ناخواه تمام عادات روزمره ما را دچار چالش و دستخوش تغییرات اساسی کرده است. بهتر است همه ما انعطاف بیشتری در برابر آن نشان دهیم و عادت‌های مناسبی در تمام زوایای زندگی و به‌ویژه در مراقبت بیشتر از پوست پیش بگیریم.